Βλάσης Φρυσίρας: Ανθρωποκεντρικές ιστορίες στον καμβά
Ο άνθρωπος πίσω από το Μουσείο Φρυσίρα Σύγχρονης Ευρωπαϊκής Ζωγραφικής
μιλά στα Νέα της Τέχνης για τις συλλεκτικές επιλογές του και την προώθηση της
ελληνικής δημιουργίας
Συνέντευξη στη Δανάη Ζαούση
Ποιο ήταν το σκεπτικό της συλλογής σας όταν ξεκινήσατε;
Αν χαρακτηρίσω τον εαυτό μου ως συλλέκτη, θα έλεγα πως ήμουν ένας ρομαντικός
άνθρωπος που αγαπούσε την τέχνη και την έβλεπε σαν ψυχική στήριξη και όχι ως
επενδυτική διέξοδο. Επειδή δεν έγινα ζωγράφος και ευτύχησα επαγγελματικά, μου
δόθηκε η ευκαιρία να αναπληρώσω αυτό το έλλειμμα δημιουργώντας ένα έργο
συνόλου με ταυτότητα. Άρχισα να συλλέγω φθηνά έργα νέων Ελλήνων καλλιτεχνών
γιατί είχαν φρεσκάδα και δύναμη. Ήθελα να στηρίξω νέους καλλιτέχνες, πέρα από τη
μόδα και την εμπορικότητα. Επέλεξα να συγκεντρώσω ζωγραφικά ανθρωποκεντρικά
έργα που δείχνουν δύσκολες πλευρές της ζωής. Η δική μου δύσκολη παιδική ηλικία
σίγουρα διαμόρφωσε το χαρακτήρα μου και τις επιλογές μου.
Πώς απέκτησε διεθνή χαρακτήρα η συλλογή σας;
Όταν θέλησα να τη δείξω στο εξωτερικό, βρήκα εμπόδια επειδή ήταν αμιγώς
ελληνική. Συνειδητοποίησα ότι για να ωφεληθούν οι Έλληνες καλλιτέχνες θα πρέπει
η συλλογή μου να γίνει διεθνής. Από το 1990 κι έπειτα αγόραζα μόνο έργα ξένων
καλλιτεχνών κι έτσι έφερα σε μια ισορροπία τη συλλογή.
Ποια είναι η σημασία του Βραβείου Ευρωπαϊκής Ζωγραφικής που έχετε
θεσμοθετήσει;
Είναι κάτι που κουβάλαγα μέσα μου από τις αρχές που μπήκα σε αυτή την περιπέτεια
και θα το συνεχίσω γιατί έχει τεράστια σημασία για τους νέους ανθρώπους. Τα
βραβεία δίνουν κίνητρα στους δημιουργούς. Είναι ένα παράθυρο στην ελευθερία και
ένα στίγμα ελπίδας.
Τι θα δούμε στη νέα έκθεση του Μουσείου;
Στη δεύτερη ενότητα της τριλογίας Νέοι Ορίζοντες που ανοίγει για το κοινό στις 17
Ιανουαρίου γίνεται ένας απολογισμός. Δείχνω 20 καλλιτέχνες, εκ των οποίων οι 17
είναι παιδιά που στήριξα από τα νεανικά τους χρόνια κι έκαναν διεθνή καριέρα.
Δίπλα σε αυτούς εκθέτουν 3 νέα παιδιά που έχω ξεχωρίσει (Χρύσα Βαλσαμάκη,
Αφροδίτη Κροντήρη, κ.ά.).
Τι θα συμβουλεύατε τους Έλληνες καλλιτέχνες;
Πλέον είμαι πολύ αυστηρός και στηρίζω λίγα παιδιά που αξίζει να στηρίξεις. Όταν
ένας καλλιτέχνης στα 25 του χρόνια σε αφήνει άναυδο με αυτό που κάνει, σε
παροτρύνει να τον στηρίξεις. Πολλοί χάνονται. Είναι ο πιο δύσκολος χώρος για να
επιζήσεις. Για να επιζήσουν οι καλλιτέχνες σήμερα πρέπει να βγάλουν από το μυαλό
τους ότι μπορούν να ζήσουν από τη ζωγραφική. Οι καλλιτέχνες είναι ξεχωριστοί
άνθρωποι, τους οποίους πρέπει να βοηθήσει η κοινωνία να βγάλουν το εγώ τους προς
τα έξω.
Πώς βλέπετε την αγορά ελληνικής τέχνης;
Στην τέχνη διαπιστώνουμε με λύπη ότι δεν είναι η πρώτη ανάγκη μέσα σε μια
κοινωνία κρίσης όπου πρωταρχικός σκοπός είναι η επιβίωση. Γι’ αυτό και η τέχνη
υφίσταται τη μεγαλύτερη κρίση. Στους αξιόλογους καλλιτέχνες μπορεί να μην είναι
τόσο αισθητή η κρίση, σε σύγκριση με άλλους που η κρίση τους οδήγησε να
ευτελίσουν τα έργα τους. Υπάρχουν επίσης άνθρωποι που διαθέσανε πολλά χρήματα
για να αποκτήσουν το έργο ενός ζωγράφου και αντιλαμβάνονται σήμερα ότι πλέον
δεν αξίζει τίποτα. Γι’ αυτό χρειάζεται προσοχή στις αξίες των έργων που δίνουμε
κατά καιρούς.
Πώς μπορεί να προωθηθεί η ελληνική καλλιτεχνική δημιουργία;
Οι νέοι Έλληνες καλλιτέχνες έχουν ένα εκτός ελέγχου εγώ, το οποίο καμιά φορά
λειτουργεί σε βάρος της επιτυχίας τους. Χρειάζεται περισσότερη αυτογνωσία και
συναναστροφή με ανθρώπους από άλλες χώρες και πολιτισμούς, ώστε να ανοίξει το
βλέμμα τους. Το Βραβείο θεωρώ ότι προσφέρει αυτή τη δυνατότητα. Βρέθηκαν στα
εγκαίνια 10 ελληνόπουλα και 10 παιδιά από άλλες ευρωπαϊκές χώρες που
κουβέντιασαν για τα κοινά τους προβλήματα. Ίσως αυτός να είναι ο βασικός μοχλός
προώθησης της τέχνης: η επαφή των Ελλήνων με ξένους καλλιτέχνες.
Η συνέντευξη αυτή δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά στο τεύχος 236 (Ιανουάριος-
Μάρτιος 2018) της εφημερίδας Τα Νέα της Τέχνης.