Το 2021 είναι μια σημαδιακή χρονιά για όλη την ανθρωπότητα, καθώς οι νεότερες γενιές, και κυρίως των δημοκρατικών κρατών, συνήθισαν πλεον να είναι αντιμέτωπες με έναν νέο αόρατο εχθρό, αποκαλούμενο covid -19, που επέβαλε κατά το προηγούμενο έτος μια νέα τάξη πραγμάτων.
Για πρώτη φορά, επί έναν ολόκληρο χρόνο, σύσσωμη η ανθρωπότητα βλέπει τα θεμελιώδη δικαιώματα του ανθρώπου, για τη θεμελίωση των οποίων πάλεψαν γενιές και γενιές, ράγισαν καρδιές και αίμα χύθηκε παντού, να παραγκνωνίζονται για χάρη του « γενικότερου υγειονομικού συμφέροντος ».
Περιορισμοί στην ελευθερία κυκλοφορίας, αποστασιοποίηση, απομόνωση και μια μάσκα που καλύπτει τα πρόσωπά μας, τις εκφράσεις μας και τα συναισθήματά μας είναι μόνο κάποια από τα στοιχεία που θα σημαδέψουν ιστορικά το έτος 2021. Όμως, το έτος 2021 θα είναι χαραγμένο στις καρδιές και στη μνήμη όλων μας για έναν ακόμα λόγο… ο ελληνικός λαός έχει κάθε δικαίωμα, υπερήφανος πια, 200 χρόνια μετά, να γιορτάζει την αποτίναξη του τουρκικού ζυγού και την επαναφορά της δημοκρατίας και ελευθερίας στη χώρα που αποτελεί το λίκνο τους.
200 χρόνια μετά, αφιερωμένο το έτος 2021 στην επέτειο της ελληνικής επανάστασης, λέξεις γένους θηλυκού αμφότερες, αφιερωμένο και το κείμενο αυτό στην κάθε γυναίκα απανταχού που ψάχνει να βρεί την εσωτερική της δύναμη και ελευθερία, στην κάθε μάνα απαντοχού που καλείται να μεταλαμπαδεύσει αρχές και να δημιουργήσει ελεύθερους ανθρώπους, στην κάθε γυναίκα απανταχού που αποτελεί πρότυπο ήθους και πνεύματος απελευθερωμένο από τα δεσμά που η σύγχρονη κοινωνία προσπαθεί να επιβάλει, στην κάθε γυναίκα του 1821 που με περίσσεια ανδρεία αψηφησε το θάνατο και θυσιάστηκε για το δικό μας ελεύθερο μέλλον.
Ελληνίδες και Ευρωπαίες γυναίκες, σε μια εποχή που οι λέξεις γυναικεία δικαιώματα και ισότητα φάνταζαν παντελώς άγνωστες και αδιανότητες, ίσως και προσβλητικές για εκείνη την εποχή, αποζητώντας ένα καλύτερο αύριο για τα παιδιά τους, ένα αύριο όπου το κάθε παιδί θα επιλέγει ελεύθερα τα χρώματα με τα οποία θα το ζωγραφίζει… ένα αύριο όπου θα επιλέγουμε έστω και εσφαλμένα την τύχη μας… ένα αύριο όπου θα μπορούμε να αγαπάμε χωρίς φόβο… ένα αύριο όπου θα ανήκουμε μόνο σε εμάς!, αγωνίστηκαν, επαναστάτησαν, πόνεσαν, σπάραξαν, θυσιάστηκαν στο πλευρό των μαχητών… έγιναν μαχητές αόρατοι… στο πλευρό των μαχητών της πρώτης γραμμής…
Πρόκειται για τις Σουλιώτισσες που προτίμησαν να πεθάνουν ελεύθερες πέφτοντας από τον γκρεμό, χορεύοντας ενωμένες και μαζί με τα μικρά παιδιά τους… Για τις γυναικές αυτές η επιλογή του θανάτου ήταν ισοδύναμο της ελευθερίας, καθώς ήταν ο μόνος τρόπος να δραπετεύσουν από τη σκληρή πραγματικότητα, που χαρακτηριζόταν από κάθε λογής βία και κακουχία. Για τις γυναίκες αυτές η δυνατότητα να επιλέξουν τον τρόπο θανάτου τους ήταν η απάντηση στην επιβολή του τρόπου ζωής που έπρεπε να ακολουθούν κατά τα προστάγματα των Τούρκων… Για τις γυναίκες αυτές ήταν το ‘‘OXI’’ τους στον εξευτελισμό που βίωναν από τους βιασμούς και την εμπορία τους στα τουρκικά σκλαβοπάζαρα.
Μια από αυτές τις ελεύθερες γυναίκες η Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα, μια δυναμική μαχήτρια της Επανάστασης που συνέβαλε με κάθε τρόπο σε αυτήν, με υψηλό το πατριωτικό αίσθημα και αψηφώντας το φόβο της απώλειας και του θανάτου, προσέφερε τόσο χρήματα, πολεμοφόδια και τα πλοία όσο και το ίδιο γιό της, που σκοτώθηκε σε μάχη κατά των Τούρκων.
Μια από αυτές τις ελεύθερες γυναίκες η Μαντώ Μαυρογένους, που συμμετέχοντας η ίδια στις πολεμικές επιχειρήσεις, διέθεσε την περιουσία της και κινητοποίησε με τα γράμματά της τον γυναικείο ευρωπαϊκό πληθυσμό προκειμένου να σταθούν στο πλευρό του ελληνικού έθνους.
Μια από αυτές τις ελεύθερες γυναίκες η Ευανθία Καΐρη που αφυπνίζει τις Ελληνίδες της Αμερικής και τον φιλέλληνα πληθυσμό να συνδρέμει στον αγώνα προς την ελευθερία.
Αυτές και άλλες πολλές γυναικείες φυσιογνωμίες της χώρας μας ενέπνευσαν και κινητοποίησαν τον κόσμο ολόκληρο… είναι αυτές που δίδαξαν στις γυναίκες πως έχουν τη δύναμη και ατα εφόδια να στέκονται ισάξια απέναντι στους άντρες… είναι αυτές που έσπειραν την Επανάσταση και Ελευθερία στις ψυχές πολλές γυναικών και μελλοντικών γενεών.
Έτσι, φιλελληνίδες απανταχού λαμβάνουν δράση, συνεργάζονται άριστα με τους άνδρες για την επίτευξη του ποθητού αποτελέσματος, ιδρύουν ενίοτε και αυτόνομες γυναικείες φιλελληνικές επιτροπές.
Στη Γαλλία ξεχωρίζουν μεταξύ άλλων οι : η Madame de Staël, η Ελισάβετ Σάντη Λουμάκη – Chenier που συνέβαλε στη σύσταση του Ελληνόγλωσσου Ξενοδοχείου (Hôtel Hellénophone), όπου στρατολογούνταν νέα μέλη με σκοπό την προετοιμασία της επανάστασης και στέλνονταν όπλα στον ελλαδικό χώρο της πρώτης μυστικής προεπαναστατικής οργάνωσης με στόχο την απελευθέρωση της Ελλάδας, η Madame de Récamier που στήριξε τον ελληνικό αγώνα με δικούς της πόρους και εράνους, οι ποιήτριες Amable Tastu και Delphine Gay ή de Girardin, η πριγκίπισσα της Ορλεάνης Louise Marie Thérèse Charlotte Isabelle d’Orléans που με έρανο της συγκέντρωσε περί τα 3000 Φράγκα υπέρ των Ελλήνων και η Sophie de Marbois-Lebrun, Δούκισσα της Πλακεντίας, που ενίσχυσε οικονομικά τις στρατιωτικές ανάγκες του ελληνικού εθνικού αγώνα και ίδρυσε μετά την απελευθέρωση του έθνους εκπαιδευτικές υποδομές στο νεοσύστατο ελληνικό κράτος.
Στη Σουηδία σημαντικό ρόλο επαίξε η πριγκίπισσα Sophia Albertinα με την ίδρυση του γυναικείου φιλελληνικού κομιτάτου, μετατρέποντας τα ανάκτορα σε κέντρο του φιλελληνισμού που προσέλκυε πλήθος γυναικών που έσπευδαν να στηρίξουν τον αγώνα των Ελλήνων κατά του τουρκικού ζυγού.
Στη Δανία, η Karen Margrethe «Kamma» Rahbek κινητοποιεί τη δανική κοινωνία και την καλεί σε δράση υπέρ του αγώνα των Ελλήνων, ενώ στην Ελβετία, η Anna Eynard – Lullin με ακόμα πιο έντονο ζήλο ιδρύει φιλελληνικό κομιτάτο γυναικών, όπου διοργανώνονται φιλελληνικές παραστάσεις, δεξιώσεις και συναυλίες που αποσκοπούν στη συγκέντρωση χρηματικών ποσών και άλλων ειδών για την ενίσχυση του ελληνικού επαναστατημένου έθνους.
Στην Πολωνία, αξιοσημείωτο ήταν το έργο της Emilia Sczaniecka, γνωστής και ως «Μπουμπουλίνα της Πολωνίας» με την ίδρυση της «Επιτροπής Βοηθείας προς τους Έλληνες» και την διεξαγωγή εράνων για την υποστήριξη των ορφανών παιδιών των θυμάτων του επαναστατικού αγώνα ή των Ελλήνων τραυματιών.
Στην Αγγλία καθοριστικός ήταν ο ρόλος που διαδραμάτισε η ιστορικός Mary Shelley, η οποία έμαθε την ελληνική γλώσσα, έγραψε έργα αφιερωμένα στην επανάσταση των Ελλήνων, και επηρέασε ευμενώς προς τον αγώνα των Ελλήνων του ισχυρούς άνδρες της εποχής.
Στη Γερμανία, γυναικείες φιγούρες όπως οι συγγραφείς Amalia von Imhoff-Helvig, η Friederike Brun, η Louise Brachmann, η βαρόνη Julie Charlotte Dorothea Therese von Richthofen, η Johanna Κinkel και άλλες εξέδωσαν πολλά έργα εμπνευσμένα και αφιερωμένα στην ελληνική επανάσταση και έδωσαν ιδιαίτερη έμφαση στην μόρφωση των κοριτσιών, ενώ κάποιες ίδρυσαν και σχολεία.
Στη Ρουμανία, ιδιαίτερα σημαντικός υπήρξε ο αγώνας της Dora d´Istria, γνωστή ως Elena Ghica (Ελένη Γκίκα – Mασάλσκυ, 1828-1888) κόρη του πρίγκιπα Μιχαήλ Γκίκα η οποία στήριξε τον αγώνα των Κρητών και την απόδοση των Ιονίων νήσων στην Ελλάδα.
Η επανάσταση του 1821 είναι ένα σπουδαίο γεγονός όχι μόνο για το ελληνικό έθνος, αλλά και για τον κόσμο. Άνθρωποι ανεξαρτήτου θρησκείας, κοινωνικού υποβάθρου, εθνικότητας και φύλου ενώθηκαν και αγωνίστηκαν για την ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ. Οι γυναίκες υψώνουν το ανάστημα τους, ξεπερνούν τους φόβους τους, ενώνονται και αγωνίζονται… Στη Γαλλία, η «ελληνομανία» της εποχής φτάνει στο σημείο να επηρεάζει και την ίδια τη μόδα. Με πηγή έμπνευσης τις Ελληνίδες αγωνίστριες δημιουργούνται τα αποκαλούμενα ενδύματα «Robes de dame à la Bobeline».
Ο Μαξίμ Γκόρκι έλεγε στο έργο του « Η μάνα » :
«δώστε μου καλύτερες μάνες να σας δώσω ένα καλύτερο μέλλον».
Θα τολμήσω να συμπληρώσω :
«δώστε μου ελεύθερες στο νου και στην καρδιά μάνες για να σας δώσω φιλελεύθερα και δημοκρατικά κράτη….»
Σε όλες εσάς που αγωνιστήκατε και αγωνίζεστε ένα μεγάλο ευχαριστώ…. γιατί χάρη σε εσάς γράφω αυτό το κείμενο.
Ανθή Σπηλιωτοπούλου
Υπεύθυνη Ανθρώπινου Δυναμικού ΙΕΠΔ Γαλλίας
