“It is no measure of health to be well adjusted to a profoundly sick society.” Jiddu Krishnamurti
Διανύοντας περιόδους έντονης παγκόσμιας υγειονομικής αστάθειας, η ανάληψη αντανακλαστικών πρωτοβουλιών που θα αποσκοπούν στην προαγωγή της παγκόσμιας υγείας αλλά και την ενδυνάμωση των ενδοκρατικών δεσμών, είναι καθοριστική. Κατέχοντας πρωτεύουσα θέση στον τομέα των δωρεών σε ποικίλα προγράμματα υγείας ανά τον κόσμο, οι Ηνωμένες Πολιτείες επενδύουν στην Διπλωματία της Υγείας, προκειμένου όχι μόνο να προωθήσουν πολιτικούς στόχους και να οικοδομήσουν ισχυρές συνεργασίες με άλλα έθνη, αλλά και για να προωθήσουν την επιστημονική καινοτομία, ενισχύοντας την καλή θέληση στην παγκόσμια σκηνή.
Εστιάζοντας στην εννοιολογική σημασία του όρου, η «Διπλωματία της Υγείας» καθιστά μια πολυπαραγοντική και πολύπλευρη διαδικασία παροχής υπηρεσιών υγειονομικής φύσης, που δεν περιορίζεται σε σύνορα και κρατικά εμπόδια. Η οικοδόμηση ενός ευρύτερου πλαισίου διαλόγου μεταξύ των εθνών και η προαγωγή της συνεργασίας και της ειρήνης, αποτελούν άμεσα επακόλουθα, ενώ ταυτόχρονα συγκεντρώνουν μια ποικιλία συμμετεχόντων σε τομείς που επηρεάζουν τη δημόσια υγεία σε όλο τον κόσμο. Μπορεί να λάβει πολλές μορφές, συμπεριλαμβανομένης της συνεργατικής έρευνας, των πρωτοβουλιών για τη δημόσια υγεία, των ιατρικών ανταλλαγών και των προσπαθειών αντιμετώπισης καταστάσεων έκτακτης ανάγκης.
Αποτελώντας μια ποικιλόμορφη ομάδα βιομηχανιών του 17,8 τοις εκατό του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος των ΗΠΑ, ο αμερικανικός υγειονομικός τομέας κατέχει διττό ρόλο· αφενός, της βελτίωσης της παγκόσμιας υγείας και, αφετέρου, της βοήθειας στην αποκατάσταση αστοχιών στη διπλωματία σε περιοχές συγκρούσεων καθώς και σε περιβάλλοντα με φτωχούς πόρους. Αυτό πραγματώνεται μέσω της παροχής άμεσης περίθαλψης σε χιλιάδες νοσοκομεία και άλλες εγκαταστάσεις, καθώς και της προαγωγής έρευνας και ανάπτυξης για την κατασκευή φαρμακευτικών προϊόντων, ιατρικών συσκευών και βιοτεχνολογίας. Σημαντική επένδυση παρατηρείται στην αναζήτηση πρωτοποριακών μεθόδων πρόληψης, διάγνωσης και θεραπείας ασθενειών, προκειμένου να καλύψει έκτακτες ανάγκες περιστατικών εξωτερικού, όπου ελλείψει υλικοτεχνικών υποδομών, αδυνατούν να πραγματοποιηθούν.
Αξιοσημείωτο παράδειγμα αποτελούν οι εκπαιδευμένοι επαγγελματίες υγείας των ΗΠΑ, όπως γιατροί, νοσηλευτές, τεχνικοί εργαστηρίων που υπηρετούν στο εξωτερικό, ως μέρος των αμερικανικών αποστολών και διοικήσεων στο Ιράκ, στη Συρία και στο Αφγανιστάν. Οι αποστολές μπορεί να είναι μακροπρόθεσμες, μεσοπρόθεσμες, βραχυπρόθεσμες ή προσωρινές, καταφύγιο, διάσωση, χειρουργικές, μολυσματικές ασθένειες και ανάπτυξη ικανοτήτων για το τοπικό υγειονομικό προσωπικό. Αυτές οι αποστολές στοχεύουν, κυρίως, σε προσπάθειες ανακούφισης από καταστροφές, ανθρωπιστική δραστηριότητα, άμεση παροχή υγειονομικής περίθαλψης, δημόσια υγεία και ανάπτυξη ικανοτήτων.
Δρώντες με κομβικό ρόλο αποτελούν επίσης οι Ακόλουθοι Υγείας των ΗΠΑ (U.S. Health Attachés). Πρόκειται για διπλωμάτες που «συλλέγουν, αναλύουν και ενεργούν πληροφορίες σχετικά με την υγεία σε μια ξένη χώρα ή χώρες και παρέχουν κρίσιμους δεσμούς μεταξύ των ενδιαφερόμενων μερών της δημόσιας υγείας και των εξωτερικών υποθέσεων». Η κυβερνητική μονάδα που επωμίζεται την ευθύνη ανάθεσης ανά χώρα των Ακολούθων είναι το Υπουργείο Υγείας και Ανθρωπίνων Υπηρεσιών των ΗΠΑ (U.S. Department of Health and Human Services-HHS). Ο διορισμός τους συνεπάγεται και τις αρμοδιότητες εκπροσώπησης, τόσο του Υπουργείου όσο και των υπηρεσιών του σε διεθνές πλαίσιο, ενώ ταυτόχρονα παρέχουν επιστημονική καθοδήγηση στους Πρέσβεις των ΗΠΑ και σε άλλα μέλη της αμερικανικής αποστολής, σε τομείς της πρακτικής της δημόσιας υγείας.
Προκειμένου να εδραιωθεί και επίσημα στον πολιτικό χώρο η ανάληψη δραστικών πρωτοβουλιών από κυβερνητικούς φορείς στον τομέα της υγείας, τον Δεκέμβριο του 2022, προτάθηκε η ίδρυση του Γραφείου Παγκόσμιας Υγειονομικής Ασφάλειας και Διπλωματίας (Bureau of Global Health Security and Diplomacy), το οποίο και θα ενσωματώνει προϋπάρχοντα Γραφεία με συναφείς αρμοδιότητες, όπως αυτό του Γραφείου του Παγκόσμιου Συντονιστή των ΗΠΑ για το AIDS (Office of the U.S. Global AIDS Coordinator). Στους κόλπους του τελευταίου αναδύεται το πρόγραμμα «U.S. President’s Emergency Plan for AIDS Relief (PEPFAR)», επένδυση ύψους περισσότερων από 100 δισεκατομμυρίων δολαρίων στην παγκόσμια αντιμετώπιση του HIV/AIDS, με αποτέλεσμα την αποτροπή εκατομμυρίων μολύνσεων HIV και την επιτάχυνση της προόδου προς τον έλεγχο του παγκόσμιου HIV/ Πανδημία AIDS σε περισσότερες από 50 χώρες. Ωστόσο, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει η Susan Jaffe, αν και είναι θετικό το γεγονός ότι ο υπεύθυνος της PEPFAR θα προωθεί επίσης την υγεία της μητέρας και του παιδιού, τη διατροφή, τον οικογενειακό προγραμματισμό και άλλες προτεραιότητες παγκόσμιας υγείας των ΗΠΑ, η πρόοδος του Γραφείου Παγκόσμιας Διπλωματίας Υγείας μπορεί να είναι δύσκολο να μετρηθεί.
Οι ιατρικές παραγωγικές δυνατότητες δύνανται να αποτελέσουν αποτελεσματικά διπλωματικά εργαλεία για την οικοδόμηση επιρροής και εδραίωσης φιλίας περισσότερο από ποτέ. Οδεύοντας βάσει της πολυδιάστατης πολιτικής του Παγκοσμίου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) σχετικά με την «Υγεία ως γέφυρα για την ειρήνη» (Health as a Bridge for Peace-HBP), οι Ηνωμένες Πολιτείες τείνουν να προσδιορίζουν τις πολιτικές τους, βάσει της ιατρικής δεοντολογίας, συνυφασμένης, ωστόσο, με τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις ατομικές αξίες παγκόσμια και διαχρονικά.
Ευαγγελία Τσαμούλου
- Βιβλιογραφία
- Φωτογραφία. Ανακτήθηκε από εδώ.
- Bridging Public Health and Foreign Affairs: The Tradecraft of Global Health Diplomacy and the Role of Health Attachés. Ανακτήθηκε από εδώ.
- Digital Press Briefing with Dr. John Nkengasong, U.S. Global AIDS Coordinator and Special Representative for Global Health Diplomacy. Ανακτήθηκε από εδώ.
- Health diplomacy. Ανακτήθηκε από εδώ.
- Health diplomacy. Ανακτήθηκε από εδώ.
- Medical Diplomacy in Achieving U.S. Global Strategic Objectives. Ανακτήθηκε από εδώ.
- Plans for a Bureau of Global Health Security and Diplomacy. Ανακτήθηκε από εδώ.
- The United States President’s Emergency Plan for AIDS Relief. Ανακτήθηκε από εδώ.
- The USA and global health diplomacy: goals and challenges. Ανακτήθηκε από εδώ.
- Διπλωματία της Υγείας. Ανακτήθηκε από εδώ.