Τα μουσεία αποτελούν διαχρονικά ένα ιδιαίτερο κομμάτι της πολιτιστικής διπλωματίας, ενεργώντας ως ένας σιωπηλός πρεσβευτής που ενώνει τις ψυχές των λαών και φέρνει κοντά τα έθνη. Τόσο η Ελλάδα, όσο και η Βουλγαρία, κατέχοντας ένα πλούσιο και πολυδιάστατο παρελθόν, έχουν χρησιμοποιήσει με αποτελεσματικό τρόπο την κουλτούρα τους, ως μέσο προώθησης συμφερόντων και ανάπτυξης διμερών και πολυμερών σχέσεων. Ιδιαίτερα, τα μουσεία καταφέρνουν να αναδεικνύουν και να προβάλουν με τρόπο ξεχωριστό ένα ευρύ φάσμα θεματικών πεδίων, όπως επί παραδείγματι η αρχαιολογία και η ιστορική τέχνη.
Αξίζει να αναφερθεί, ότι αμφότερες οι χώρες αυτές έχουν συνεργαστεί για τη διεκπεραίωση αρκετών εκθέσεων και προγραμμάτων με σκοπό την ανάδειξη του πλούσιου πολιτισμού τους. Σε αυτές τις εκθέσεις δίνεται έμφαση στην ιστορική σύνδεση και το κοινό παρελθόν των δύο κρατών ανά τους αιώνες, πράξη η οποία έχει σαφώς στόχο και την άνθηση της διπλωματίας ανάμεσά τους. Αυτές οι εκθέσεις ενισχύουν τον διαπολιτισμικό διάλογο και την κοινή κατανόηση μεταξύ των χωρών, καθώς καλλιεργούν το ενδιαφέρον για την ελληνική πολιτιστική κληρονομιά. Η Ελλάδα από μεριά της έχει συνεισφέρει τις τελευταίες δεκαετίες, παρέχοντας αρκετά πολύτιμα εκθέματα στο Μουσείο της Σόφια. Η πρακτική αυτή υπογραμμίζει τη δυναμική ανάπτυξη των διμερών σχέσεων στον τομέα του πολιτισμού, η οποία έχει ιδιαίτερη βαρύτητα για την αμοιβαία κατανόηση και φιλία των δύο λαών.
Πρόσφατο παράδειγμα είναι η παρουσία της Βουλγαρίας στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης ως τιμώμενης χώρας. Η βουλγαρική παρουσία συνοδεύτηκε από αρκετές παράλληλες εκδηλώσεις, επικεντρωμένες στον πολιτισμό και τις οικονομικές σχέσεις μεταξύ της Ελλάδας και της Βουλγαρίας. Ένα από αυτά τα γεγονότα είναι η Ημερίδα Ελλάδας-Βουλγαρίας που πραγματοποιήθηκε τη Δευτέρα, 11 Σεπτεμβρίου, στο Συνεδριακό Κέντρο “Ι. Βελλίδης”. Η εκδήλωση αυτή επικεντρώθηκε σε ένα ευρύ φάσμα θεμάτων που ενδιαφέρουν τις δύο χώρες και θα δημιουργήσει χώρο για διάλογο σημαντικών θεμάτων. Αρκετές ήταν, ακόμα, οι εκδηλώσεις της Βουλγαρίας στο πεδίο του πολιτισμού.
Ιδιαίτερη σημασία έχει το γεγονός, ότι ο Βουλγαρικός Τύπος αναφέρει σε αρκετά άρθρα την πιθανότητα επιστροφής των γλυπτών του Παρθενώνα στην Αθήνα υπό όρους. Η συμφωνία αυτή δεν έχει οριστικοποιηθεί, παρόλα αυτά υπήρξαν ορισμένοι οι οποίοι θέλησαν να μιλήσουν ανώνυμα και να αποκαλύψουν ότι η συμφωνία ορίζει την αποστολή εκθεμάτων εκ περιτροπής. Η είδηση αυτή είναι αρκετά σημαντική για την χώρα μας, όμως πολλοί θα αναρωτηθούν ποια η σημασία αναφοράς της στα Βουλγαρικά Μ.Μ.Ε. Η απάντηση βρίσκεται ακριβώς στην επιμονή και θέληση της Ελλάδας να διατηρήσει τον πολιτισμό της και να θεωρηθεί ως παράδειγμα προς μίμηση εν γένει. Η είδηση αυτή θέτει ένα ισχυρό κίνητρο στην βουλγαρική κοινωνία να ακολουθήσει το παράδειγμα της Ελλάδας και ως συνέπεια να βελτιωθούν οι μεταξύ τους σχέσεις. Ακόμα, η επιστροφή των γλυπτών θα ενίσχυε σε έναν μεγάλο βαθμό τον τουρισμό της χώρας μας καθώς και των γειτονικών χωρών, συμπεριλαμβανομένης και της Βουλγαρίας.
Η εξωστρέφεια της Βουλγαρίας στον τομέα της πολιτιστικής διπλωματίας φαίνεται ακόμα στο γεγονός, ότι το 2022 στην Νέα Υόρκη εγκαινιάστηκε μία έκθεση στο Ινστιτούτο Μελέτης του Αρχαίου Κόσμου με τίτλο «Τελετουργία και Μνήμη: Τα Αρχαία Βαλκάνια και παραπέρα». Η έκθεση αυτή ταξίδεψε και στο Σικάγο, όπου ήδη από τον Μάρτιο ου 2023 έχει εγκαινιαστεί, με χιλιάδες κόσμο να την επισκέπτεται καθημερινά. Μέσα από αυτή την έκθεση και τα χιλιάδες εκθέματα ανεκτίμητης αξίας, ο Βουλγαρικός και όχι μόνο πολιτισμός παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην Βόρεια Αμερική, δίνοντας την ευκαιρία στους επισκέπτες να γνωρίσουν εκθέματα που χρονολογούνται ήδη από την Νεολιθική Εποχή. Το έργο αυτό δεν θα είχε επιτευχθεί χωρίς την οικονομική στήριξη του Ιδρύματος Αμερική για την Βουλγαρία. Η πρόεδρος του Ιδρύματος βλέπει την έκθεση αυτή ως μία ξεχωριστή ευκαιρία για τους Αμερικανούς επισκέπτες να γνωρίσουν τον βουλγαρικό πολιτισμό και να προσελκύσει τουρίστες στην Βουλγαρία, οι οποίοι θα ήθελαν να γνωρίσουν από κοντά την ομορφιά του βουλγαρικού πολιτισμού.
Με βάση τα παραπάνω συμπεραίνουμε με βεβαιότητα, ότι η Βουλγαρία οδεύει με αυτοπεποίθηση και σιγουριά σε έναν δρόμο εξωστρέφειας και επιθυμεί δυναμικά την βελτίωση την διεθνούς εικόνας του κράτους. Μέσα από όλες αυτές τις συνεργασίες και εκδηλώσεις δημιουργούνται γέφυρες αλληλοκατανόησης, δίνοντας την ευκαιρία στην χώρα να εμπλακεί ενεργά σε διαπολιτισμικούς διαλόγους.
Μαρία Τρακάδα
Βιβλιογραφία:
https://consensus.app/details/study-confirms-museums-producers-power-diplomacy-cho/47a4a222b27c5b74ad9777167e0dbb00/https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/13527250903072740?needAccess=true