Ο Κόμης Δράκουλας, ένας από τους πιο διάσημους χαρακτήρες της παγκόσμιας λογοτεχνίας και ποπ κουλτούρας, συχνά συσχετίζεται με το ιστορικό πρόσωπο του Βλαντ Τέπες (Vlad Ţepeş), πρίγκιπα της Βλαχίας τον 15ο αιώνα, γνωστός και ως Βλαντ ο Παλουκωτής. Ο πατέρας του, Βλαντ Β΄, είχε το προσωνύμιο “Dracul”, που σημαίνει “δράκος” στα ρουμανικά, αλλά στη σύγχρονη ρουμανική γλώσσα σημαίνει “διάβολος”. Αυτή η αλλαγή στη σημασία της λέξης συνέβαλε στην κακή φήμη του Βλαντ Τέπες, ενώ οι λαϊκές αφηγήσεις διεύρυναν τη δημοτικότητά του.
Η σύνδεση του φανταστικού χαρακτήρα του Μπραμ Στόκερ με το ιστορικό πρόσωπο του Βλαντ Τέπες δεν αποδεικνύεται επιστημονικά, αλλά η προβολή της είναι τόσο ισχυρή που τα ονόματα Κόμης Δράκουλας και Βλαντ ο Παλουκωτής έγιναν συνώνυμα στο κοινό. Τα μέσα ενημέρωσης, βιβλία και ταινίες παρουσίασαν τον ηγεμόνα της Βλαχίας ως έμπνευση για τον Δράκουλα. Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το βιβλίο των Raymond T. McNally και Radu Florescu “In Search of Dracula: A True History of Dracula and Vampires”, το οποίο βασίζεται σε εικασίες και περιέχει παραπλανητικές δηλώσεις. Εκτός από την κοινή ονομασία και κάποιες ιστορικές αναφορές του Στόκερ στην ιστορία της Βλαχίας, οι δύο χαρακτήρες δεν έχουν άλλα κοινά στοιχεία.
Αυτή η σύνδεση δεν έγινε αποδεκτή στη Ρουμανία, ειδικά κατά τα χρόνια του σοσιαλιστικού καθεστώτος. Από τα τέλη του 1950 η ηγεσία της Ρουμανίας επιδίωκε να αναπτύξει στενότερες σχέσεις με τη Δύση και ο τουρισμός ήταν μια αποτελεσματική μέθοδος. Οι περισσότεροι επισκέπτες στη Ρουμανία ενδιαφέρονταν για τη φυσική ομορφιά και την πολιτιστική κληρονομιά της Τρανσυλβανίας. Ωστόσο, ένα σημαντικό ποσοστό αναζητούσε τις ρίζες του Δράκουλα του Στόκερ, ενός χαρακτήρα που τότε ήταν άγνωστος στους Ρουμάνους. Έτσι αναπτύχθηκε στη Ρουμανία το Dracula Tourism, μια μορφή τουρισμού που περιστρέφεται γύρω από τον Δράκουλα. Οι τουρίστες εξερευνούσαν μόνοι τους για να ανακαλύψουν τη γενέτειρα πόλη του Κόμη. Για αυτό και σήμερα πολλές περιοχές φέρουν αυτόν τον τίτλο, με πιο χαρακτηριστική την πόλη Μπραν, όπου υποθετικά βρίσκεται το παλάτι του. Σταδιακά ο μύθος αυτός εξελίχθηκε σε ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα στοιχεία της Ρουμανίας, κάτι που δεν ικανοποιούσε καθόλου τη ρουμανική κυβέρνηση αλλά ούτε τους ντόπιους. Η όλη ιδέα του υπερφυσικού στοιχείου και του βρικόλακα βρισκόταν σε πλήρη αντίθεση τόσο με την πολιτική όσο και την πολιτιστική ταυτότητα της Ρουμανίας. Επιπλέον, η ταύτιση του ήρωα Βλαντ Τέπες, που υπερασπιζόταν τη Βλαχία από τους Οθωμανούς κατακτητές, με ένα βρικόλακα, ένα στοιχείο το οποίο δεν υπάρχει στη ρουμανική παράδοση και προέρχεται από τη Δύση, δεν ήταν ευχάριστο.
Μέχρι και σήμερα η ρουμανική κυβέρνηση δέχεται αλλά δεν ενθαρρύνει στο ελάχιστο τη πρωτοβουλία του Dracula Tourism. Το Εθνικό Σχέδιο Τουρισμού της ρουμανικής κυβέρνησης για τη περίοδο 2007-2026 δεν προβλέπει το Dracula Tourism. Η απόρριψη αυτή οφείλεται στον αρνητικό αντίκτυπο του σε άλλους πιο σημαντικούς κλάδους του τουρισμού της χώρας. Όλοι όμως μπορούν να αναγνωρίσουν πως η δημοτικότητα του Δράκουλα στρέφει το ενδιαφέρον της διεθνούς γνώμης προς τη Ρουμανία. Και αυτό το διήγημα έχουν εκμεταλλευτεί πολλά τουριστικά γραφεία, τα οποία συνδυάζουν τον μύθο με την ιστορία αλλά παρέχουν άφθονες πληροφορίες, με τις οποίες διακρίνουν τη λαϊκή κουλτούρα από το μυθικό παράγοντα.
Ο Δράκουλας δεν αποτελεί κομμάτι της ρουμανικής κουλτούρας, επομένως δεν μπορεί να αποτελέσει καθαυτό μέρος του branding της Ρουμανίας. Όμως με την κατάλληλη στρατηγική και οργάνωση το Dracula Tourism μπορεί να εξελιχθεί σε ένα εργαλείο προβολής του ρουμανικού πολιτισμού και ιστορίας στον ευρύτερο κόσμο. Είναι ένα παράδειγμα του πώς η τοπική παράδοση μπορεί να διαπραγματευτεί με μια μορφή τουρισμού και πολιτισμού που είναι ξένη, χωρίς να χρειάζεται να συμβιβαστεί ή να χάσει τη δική του κουλτούρα.
Εγιόνα Σάντε
Βιβλιογραφία:
- Cosma, S., Pop, C. & Negrusa, A. (2007). Should Dracula Myth be a Brand to Promote Romania as a Tourist Destination?. Interdisciplinary Management Research, τ. 3, σελ. 39-56. Ανακτήθηκε από: https://www.researchgate.net/publication 23565934_Should_Dracula_Myth_be_a_Brand_to_Promote_Romania_as_a_Tour ist_Destination.
- Light, D. (2007). Dracula Tourism in Romania: Cultural Identity and the State. Annals of Tourism Research, τ. 34, αρ. 3, σελ. 746–765. Ανακτήθηκε από: https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0160738307000370.
- Stoleriu, O.M. & Ibanescu, B. (2014). Dracula Tourism in Romania: From national to local tourism strategies. SGEM, 2-7 Σεπτεμβρίου 2014. Αλμπένα, Βουλγαρία. Ανακτήθηκε από: https://www.researchgate.net/publication/278032794_DRACULA_TOURISM_IN_ROMANIA_FROM_NATIONAL_TO_LOCAL_TOURISM_STRATEGIES.
