Πρόσφατες ανασκαφές στην πόλη Yavre, τριάντα χιλιόμετρα νότια του Τελ Αβίβ, έφεραν στο φως ένα αποστακτήριο κρασιού, ηλικίας περίπου 1.500 ετών. Το αποστακτήριο, σύμπλεγμα πέντε πατητηριών, υπολογίζεται ότι μπορούσε να παράγει περίπου δύο εκατομμύρια λίτρα κρασί ετησίως, γεγονός που αποδεικνύει τη ζήτησή του στην περιοχή, καθώς και την εμπορικότητα του προϊόντος. Τόσο το Ισραήλ, όσο και η Συρία έχουν την οινοποιία στην ιστορία τους, ενώ το ισραηλινό κρασί γνωρίζει άνθιση και στις μέρες μας.
Και ενώ η όμορη Ιορδανία δεν είναι γνωστή για την οινοποιία της, η παραγωγή κρασιού στην περιοχή χρονολογείται από το 30 π.Χ.. Όπως καταγράφεται σε αρχαιολογικές έρευνες,οι Ναβαταίοι, κάτοικοι της αρχαίας Πέτρας, είχαν δημιουργήσει ένα ευρύ σύστημα ύδρευσης και άρδευσης,το οποίο συνέβαλλε στην αγροτική ανάπτυξη της περιοχής, η οποία, μεταξύ άλλων, περιλάμβανε και την οινοποιία. Η οινοποιία στην ευρύτερη περιοχή φαίνεται να έφτασε στην ακμή της κατά τη ρωμαϊκή και βυζαντινή περίοδο.
Η Ιορδανία συνορεύει με το Ιράκ και το Ιράν στα ανατολικά, τη Συρία στα βόρεια και το Ισραήλ στα δυτικά. Με πληθυσμό μικρότερο των δέκα εκατομμυρίων, κυρίως από Βεδουίνους και Παλαιστίνιους πρόσφυγες, η χώρα προσπαθεί να ισορροπήσει ανάμεσα στη βεδουίνικη κουλτούρα, στην ισλαμική παράδοση και σε μια τάση εξωστρέφειας και ροπής προς τη δύση.
Η πρόταση για την προσθήκη της οινοποιίας, ως στοιχείο εθνικής, έρχεται από ιδιωτική πρωτοβουλία. Δύο οικογένειες που δραστηριοποιούνται τις τελευταίες δεκαετίες στην αμπελουργία και την οινοπαραγωγή επιχειρούν να εντάξουν το κρασί ως μέρος της τοπικής κουλτούρας, καθώς επίσης και ως εξαγώγιμο προϊόν. Και ενώ η χώρα κατατάσσεται ως η 3η φτωχότερη σε νερό, στην επαρχία Mafrag, στη βόρεια Ιορδανία, ο πλούσιος σε μέταλλα υδροφόρος ορίζοντας κάτω από στρώματα αρχαίας ηφαιστειακής τέφρας, σε συνδυασμό με το κλίμα της περιοχής,δημιουργεί τις κατάλληλες συνθήκες για την καλλιέργεια σταφυλιών. Τα επιτραπέζια σταφύλια συγκαταλέγονται, μάλιστα, στις εξαγωγές της Ιορδανίας μαζί με τις ελιές, τα εσπεριδοειδή και τα οπωροκηπευτικά.
Οι δυο ετικέτες, Jordan River & Saint George έχουν επιλέξει ονόματα με έντονο συμβολισμό στην περιοχή, προκειμένου να αναδείξουν τη διαχρονικότητα του προϊόντος τους: αφενός ο ποταμός Ιορδάνης από τη βιβλική εποχή ήταν ζωτικής σημασίας πηγή νερού στην περιοχή, και αφετέρου η βυζαντινή εκκλησία του Αγίου Γεωργίου στην Μάνταμπα φιλοξενεί το παλαιότερο γνωστό γεωγραφικό μωσαϊκό δαπέδου στην ιστορία της τέχνης, το οποίο απεικονίζει μια περιοχή από τον Λίβανο μέχρι το Δέλτα του Νείλου και από τη Μεσόγειο Θάλασσα μέχρι την Ανατολική Έρημο. Στο πλαίσιο της προβολής του brand τους διοργανώνουν εκδηλώσεις γευσιγνωσίας κρασιού και οργανωμένες επισκέψεις στους αμπελώνες τους, προσφέροντας στο κοινό μια ολοκληρωμένη εμπειρία κρασιού και στοχεύοντας στην αναβίωση της παράδοσης της περιοχής για τη δημιουργία μιας νέας κουλτούρας εντός της μουσουλμανικής Ιορδανίας.
Οι δυο ετικέτες έχουν ήδη κερδίσει αρκετά διεθνή βραβεία σε διοργανώσεις χωρών όπως Αυστραλία, Γαλλία, Γερμανία, Χονγκ Κονγκ και Ιαπωνία, ωστόσο οι εξαγωγές τους παραμένουν περιορισμένες, λόγω νομοθετικών περιορισμών και ως εκ τούτου, επί του παρόντος, δραστηριοποιούνται κυρίως εγχώρια.
Μένει τώρα να φανεί αν η παράδοση της περιοχής μπορεί να παγιώσει τη σύγχρονη οινοπαραγωγή στο μουσουλμανικό Χασεμιτικό βασίλειο της Ιορδανίας, και ενδεχομένως να προσθέσει περιεχόμενο στην εθνική ετικέτα εντός και εκτός των συνόρων της.
Πέππα Βάννα
Φωτογραφία: Μωσαϊκός χάρτης Μ. Ανατολής, Βυζαντινή Εκκλησία Αγ.Γεωργίου, Μάνταμπα, Ιορδανία (από το προσωπικό αρχείο της συντάκτριας)
Πηγές:
https://www.wine-searcher.com/regions-jordan
https://www.timesofisrael.com/from-bible-to-revival-meet-jordans-desert-winemakers/
https://www.historyhit.com/locations/church-of-saint-george-at-madaba/