Η Ιερουσαλήμ είναι μία πόλη που ελκύει ετησίως μεγάλο αριθμό επισκεπτών από όλο τον κόσμο κι αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι φιλοξενεί στους κόλπους της τα πιο σημαντικά από τα ιερά μνημεία των τριών μεγάλων μονοθεϊστικών θρησκειών. Από εκείνα τα μέρη πέρασε ο Αβραάμ, ο εθνάρχης του Ισραήλ, ο Ιησούς Χριστός, γιος του Θεού του Χριστιανισμού και ο Μωάμεθ, ο μεγαλύτερος Προφήτης του Ισλάμ. Τα περισσότερα, αν όχι όλα, ιερά βρίσκονται στην παλαιά πόλη της Ιερουσαλήμ και συγκεκριμένα στο Όρος του Ναού. Εκεί παρατηρείται η συνύπαρξη των τριών θρησκειών, διότι τα ιερά σύμβολα της κάθε θρησκευτικής παράδοσης ακολουθούν μία κοινή πορεία στο χρόνο, στεκούμενα το ένα δίπλα στο άλλο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ο Θόλος του Βράχου, ο οποίος αποτελεί μουσουλμανικό ναό, ενώ στο κέντρο του βρίσκεται η λίθος όπου εκτιμάται πως έγινε η θυσία του Αβραάμ, όπως διηγούνται η εβραϊκή και χριστιανική παράδοση.
Το Τείχος των Δακρύων ή αλλιώς Δυτικό Τείχος είναι το ιερότερο προσκύνημα των Εβραίων. Αποτελεί το μοναδικό απομεινάρι του Ναού του Σολομώντα που κτίστηκε το 960 π.Χ. και καταστράφηκε από τους Βαβυλώνιους το 587 π.Χ.. Οικοδομήθηκε ξανά το 520 μ.Χ. από τον Ζοροβάβελ, πολιτικό ηγέτη των Ιουδαίων, ενώ αργότερα ο βασιλιάς Ηρώδης έχτισε στη θέση του ένα πολύ μεγαλύτερο ναό το 20 μ.Χ.. Συμφώνα, μάλιστα, με τη χριστιανική παράδοση εκεί ο Χριστός έδιωξε τους φιλάργυρους εμπόρους. Ο ναός καταστράφηκε το 70 μ.Χ. από το Ρωμαίο αυτοκράτορα Τίτο και το 16ο αιώνα, το εναπομείναν κομμάτι του Τείχους έγινε κύριος τόπος προσκυνήματος των Εβραίων που θρηνούσαν την απώλεια του ναού τους, στεκούμενοι όρθιοι και προσευχόμενοι για ώρες.
Έπειτα, ο Πανάγιος Τάφος ή Ναός της Αναστάσεως είναι το πιο εμβληματικό μνημείο του Χριστιανισμού και αποτελεί έδρα του Ελληνορθόδοξου Πατριαρχείου Ιεροσολύμων. Ανεγέρθη από την Αγία Ελένη, τη μητέρα του Μεγάλου Κωνσταντίνου, τον 4ο αι. μ.Χ. πάνω στα θεμέλια ενός ρωμαϊκού ναού, συμπεριλαμβάνοντας το λόφο του Γολγοθά και το σπήλαιο όπου ετάφη ο Χριστός. Το μνημείο αναστήλωσε ο Τζελέπης Κομνηνός το 1810, περικλείοντας όλες τις προηγούμενες ιστορικές φάσεις του: την εποχή του Μεγάλου Κωνσταντίνου, τη Βυζαντινή, των Σταυροφοριών, της Αναγέννησης και του Βονιφάτσιο ντι Ραγκούζα το 1550. Η τελευταία αποκατάσταση του ναού έγινε το 2017 με τη συνεργασία των τριών χριστιανικών κοινοτήτων της πόλης: της ορθόδοξης, της φραγκισκανικής και της αρμένικης. Το ναό επισκέπτονται καθημερινά χιλιάδες άνθρωποι.
Τέλος, το τέμενος του Αλ Ακσά είναι το πιο σημαντικό ισλαμικό οίκημα που αποτελεί κομμάτι του οικοδομικού συμπλέγματος του Θόλου του Βράχου. Στη μουσουλμανική παράδοση αναφέρεται πως ο Προφήτης Μωάμεθ ταξίδεψε από τη Μέκκα μέσα σε μία νύχτα στο σημείο, όπου βρίσκεται το τέμενος, για να προσευχηθεί. Το τέμενος κτίστηκε από το χαλίφη ΟμάρΡασιντούν πάνω σε έναν ναό του Ιακώβ, όμως, η ανέγερση του κτιρίου ολοκληρώθηκε το 705 μ.Χ. από τους Ουμάντ Αλ Μαλίκ και το γιό του Αλ Βαλίντ. Κατά το πέρασμα των αιώνων, το τζαμί χρειάστηκε συνεχείς επιδιορθώσεις από τις εκάστοτε δυναστείες μουσουλμάνων ηγεμόνων εξαιτίας των αλλεπάλληλων σεισμών στην περιοχή. Στις σταυροφορίες μετατράπηκε σε παλάτι και αργότερα χρησιμοποιήθηκε ως χριστιανικός ναός έως την κατάληψη της Ιερουσαλήμ από το Σαλαντίν. Τον τελευταίο αιώνα, Τούρκοι και Ιορδανοί επιμελούνται των απαραίτητων επισκευών και προσθηκών που απαιτεί η παλαιότητα του κτηρίου, δίνοντάς του την σημερινή του όψη, ενώ τη διοίκησή του έχει αναλάβει η Παλαιστινιακή Αρχή.
Η Ιερουσαλήμ κάθε χρόνο δέχεται ολοένα κι αυξανόμενες ροές τουριστών, οι οποίοι επιθυμούννα επισκεφτούν τους Αγίους Τόπους έστω και μια φορά στηζωής τους. Η συγκεκριμένη πόλη περιλαμβάνει τα μέρη που περιγράφουν και διηγούνται οι Αγίες Γραφές και έζησαν οι ιδρυτές τριών θρησκειών. Οι Άγιοι Τόποι είναι μία πολύπαθη περιοχή με ανώτατο σύμβολο το Όρος του Ναού, κοινό σύμβολο στις τρειςμεγάλες μονοθεϊστικές θρησκείες του πλανήτη, στέλνοντας ένα ευρύτερο μήνυμα συνύπαρξης των ανθρώπων. Ο θρησκευτικός τουρισμός της Ιερουσαλήμ έχει διττή σημασίαγια το Ισραήλ, καθώς οι επισκέπτες γνωρίζουν τον κόσμο του, ενώέρχονται σε επαφήμε τα διδάγματα με τα οποία οι ίδιοι γαλουχήθηκαν μέσω της θρησκείας τους σε άλλα μέρη του πλανήτη. Συνεπώς, το παράλληλο βίωμα των θρησκευτικών παραδόσεων στην Ιερουσαλήμ ενισχύει τον δια-θρησκευτικό διάλογο και προωθεί το σεβασμό μεταξύ των διαφορετικών πολιτισμών, δίνοντας μήνυμα συμφιλίωσης στην ανθρωπότητα.
Χατζηδάκη Ελισάβετ
Βιβλιογραφία
Η Καθημερινή, «Στους προσκυνητές ξανά ο Πανάγιος Τάφος», 23 Μαρτίου 2017, Διαθέσιμο σε: https://www.kathimerini.gr/society/901808/stoys-proskynites-xana-o-panagios-tafos/ (22/2/2022)
Arab News, «The restoration projects that keep Jerusalem’s Al-Aqsa in good repair», 13 Μαρτίου 2021, Διαθέσιμο σε: https://www.arabnews.com/node/1824536/middle-east (22/2/2022)
ThePressProject, «ΤοτείχοςτωνΔακρύων», 19 Απριλίου 2012, Διαθέσιμο σε: https://thepressproject.gr/teixos-ton-dakruon/ (22/2/2022)