Ο πύργος Nebojsa υπήρξε ένα από τα πιο σημαντικά πολιτισμικά μνημεία της Σερβίας. Η ιστορία του πύργου και ο ρόλος που διαδραμάτισε στο αμυντικό σύστημα της Σερβίας σε συνδυασμό με δύο γεγονότα που έλαβαν χώρα στον πύργο κάποια χρόνια αργότερα, όταν αυτός μετατράπηκε σε φυλακή, καθιστούν σήμερα τον πύργο ένα από τα πολύ σημαντικά μουσεία της Σερβίας.
Ο πύργος Nebojsa, χτισμένος γύρω στο 1460, υπήρξε ένας τυπικός πύργος κανονιού, ο οποίος αποτέλεσε πολύτιμο κομμάτι του αμυντικού συστήματος της πόλης του Βελιγραδίου. Ταυτόχρονα, αξίζει να σημειωθεί, πως αποτελεί το μόνο μεσαιωνικό κτίριο που διατηρείται στο Φρούριο της πόλης του Βελιγραδίου.
Μια από τις πιο σημαντικές περιόδους ήταν αυτή της τουρκικής πολιορκίας το 1521. Πιο συγκεκριμένα, ο πύργος Nebojsa βοήθησε σημαντικά στην προστασία της πόλης μέχρι και τη πτώση του, η οποία όπως ήταν λογικό σήμαινε και την κατάρρευση της άμυνας της πόλης και κατά συνέπεια την τουρκική υπεροχή τον Αύγουστο του 1521.
Λίγα χρόνια αργότερα και συγκεκριμένα μετά το 1717 λαμβάνει χώρα μια ακόμα σημαντική περίοδος για την εξέλιξη του πύργου. Πιο αναλυτικά, οι Αυστριακοί καταλαμβάνουν το Βελιγράδι και ανακατασκευάζουν το φρούριο της πρωτεύουσας της Σερβίας, ενώ ταυτόχρονα αναδιοργανώνεται το πάνω μέρος του πύργου Nebojsa και σχεδιάζονται μεγαλύτερα ανοίγματα για την τοποθέτηση κανονιών. Ωστόσο, η ριζωμένη πια οθωμανική κυριαρχία οδηγεί στην μετατροπή του Φρουρίου σε φυλακή.
Μια από τις σημαντικότερες ημερομηνίες της ιστορίας του πύργου είναι το 1798, καθώς την άνοιξη του ιδίου έτους φυλακίζεται και τελικά καταδικάζεται σε θάνατο στον πύργο ο Έλληνας αγωνιστής Ρήγας Φεραίος ή αλλιώς Ρήγας Βελεστινλής, ο οποίος έμεινε γνωστός για την επαναστατική του δράση και γενικά για τη συμβολή του στην ελληνική επανάσταση. Ακόμη, δύο χρόνια αργότερα και συγκεκριμένα το 1800 ο Σέρβος ορθόδοξος επίσκοπος Metodije Ostojic εκτελείται εξίσου στον πύργο Nebojsa.
Όπως προκύπτει, λόγω της ιστορίας του, ο πύργος αποτέλεσε και αποτελεί ιστορικό μνημείο, ενώ το 1946 ο πύργος κηρύχθηκε μνημείο πολιτιστικής κληρονομιάς. Μάλιστα, την τριετία 2007-2010 η ελληνική και η σερβική κυβέρνηση, με πρωτοβουλία της πρώτης, συνεργάστηκαν και χρηματοδότησαν ανασκαφές και εργασίες στον πύργο, με αποτέλεσμα ο πύργος σήμερα να αποτελεί πλέον ένα από τα δημοφιλέστερα μουσεία της Σερβίας.
Σε κάθε περίπτωση, αξίζει να σημειωθεί πως η διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς αποτελεί ανάγκη στη σύγχρονη εποχή. Γι’ αυτό τον λόγο, είναι μείζονος σημασίας η συνεργασία των κρατών, όταν αυτή χρειάζεται, ώστε να προστατευτούν τα ιστορικά μνημεία και οι ιστορικοί χώροι. Με αυτόν τον τρόπο, η αξία των ιστορικών αυτών μνημείων και χώρων διαιωνίζεται στο μέλλον σεβόμενη το παρελθόν.
Σοφία Παπαδοπούλου
Βιβλιογραφία:
- https://www.beogradskatvrdjava.co.rs/%D0%BA%D1%83%D0%BB%D0%B0-%D0%BD%D0%B5%D0%B1%D0%BE%D1%98%D1%88%D0%B0/?lang=en.
- https://beotura.rs/en/nebojsa-tower/.
- https://hersus-sharingplatform.org/content/nebojsa-tower-kalemegdan-fortress-belgrade-serbia/.
- https://www.wikiwand.com/en/Neboj%C5%A1a_Tower. https://kulanebojsa.rs/%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0%D1%82-%D0%BA%D1%83%D0%BB%D0%B5-%D0%BD%D0%B5%D0%B1%D0%BE%D1%98%D1%88%D0%B5/?lang=el.