Ο πρώτος Πρέσβης της Δυτικής Γερμανίας στην Κύπρο, Dr Joseph Koenig, δημοσίευσε το 1961 στη χώρα του έναν τουριστικό οδηγό της Κύπρου, ο οποίος περιλάμβανε πληροφορίες για την πανίδα και τη χλωρίδα, την οικονομία και τις αρχαιολογικές θέσεις του νησιού1. Ο Δυτικογερμανός καθηγητής Δημοσίου Δικαίου Dr Ernst Forsthoff συμμετείχε στην επεξεργασία του συντάγματος της Κυπριακής Δημοκρατίας και διορίστηκε πρώτος πρόεδρος του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Κύπρου, θέση την οποία κατείχε από το 1960 μέχρι το 19632. Το 1961 ιδρύθηκε το Ινστιτούτο Γκαίτε στη Λευκωσία από τον Έριχ Ρομερέντσε (Erich Rommerencke)3.
Στις 29 Μαρτίου 1963 ο Δυτικογερμανός ζωγράφος Paul Matthias Padua, που επισκέφθηκε το νησί, φιλοτέχνησε ένα από τα πορτραίτα του προέδρου Μακαρίου4. Σε κυπριακά λογοτεχνικά περιοδικά της εποχής δημοσιεύθηκαν μεταφράσεις Γερμανών ποιητών και συγγραφέων, όπως για παράδειγμα στο περιοδικό «Πνευματική Κύπρος», όπου εντοπίζονται άρθρα για τον Νίτσε (1961), για τον Μπρεχτ (1962) και για τον Ρίλκε και τον Μπετόβεν (1964)5.
Επίσης, αξίζει να σημειωθεί ότι το Παγκύπριο Γυμνάσιο στη Λευκωσία, στα χρόνια της Κυπριακής Δημοκρατίας εξοπλιζόταν με εκπαιδευτικά μέσα και πρότυπα, κυρίως από τη Δυτική Γερμανία. Στο γεγονός αυτό έπαιξε καθοριστικό ρόλο ο Κωνσταντίνος Σπυριδάκης, επί χρόνια Γυμνασιάρχης του σχολείου, ο οποίος σπούδασε στο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου τα έτη 1931-1934.
Όπως είναι γνωστό ο Σπυριδάκης διατέλεσε πρόεδρος της Ελληνικής Κοινοτικής Συνέλευσης και πρώτος Υπουργός Παιδείας της Κύπρου, από το 1965. Στον Σπυριδάκη απονεμήθηκε το 1964, το Χρυσούν μετάλλιο του Ινστιτούτου Γκαίτε, μια διάκριση που απονέμεται σε διακεκριμένες προσωπικότητες για την προσφορά τους στην διάδοση της γερμανικής γλώσσας -λογοτεχνίας και ευρύτερα του γερμανικού πολιτισμού6.
Το 1966 ιδρύθηκε ο «συνεταιρικός» σύνδεσμος Κύπρου – Λαϊκής Δημοκρατίας Γερμανίας και το επόμενο έτος, 1967, ιδρύθηκε ο Σύνδεσμος Φιλίας Γερμανικής Λαοκρατικής Δημοκρατίας – Κύπρου. Το ίδιο έτος συστάθηκε και Επιτροπή Φιλίας μεταξύ Λ. Δ. Γερμανίας και Κύπρου, με σκοπό την περαιτέρω ανάπτυξη και σύσφιξη των φιλικών δεσμών μεταξύ των δύο χωρών. Την επιτροπή απάρτιζαν εξέχουσες προσωπικότητες της Λ.Δ.Γ. όπως ο καθηγητής Αρχαιολογίας και Διευθυντής Μουσείων του Βερολίνου Δρ. Γκέρχαρντ Μάυερ ως πρόεδρος, η Ελόε Γρόσσε ως γραμματέας, ο Γκούντερ Μπράουν, Δήμαρχος της πόλης Σβέριν, κ.ά.7.
Στα καθήκοντα του Συνδέσμου Φιλίας συγκαταλεγόταν η διοργάνωση προβολής ανατολικογερμανικών ταινιών, η διοργάνωση εκθέσεων, λογοτεχνικών και άλλων διαλέξεων στη Λευκωσία και σε άλλες κυπριακές πόλεις με ευρύ φάσμα θεματικών, π.χ. διαλέξεις για το Σύνταγμα της Λ.Δ.Γ., τον Μπρεχτ κ.ά. Ενδεικτικά, το 1968 διοργανώθηκαν στον τομέα της μουσικής και θεατρικής σκηνής εκδηλώσεις πολυμελών θιάσων σε Λευκωσία, Λεμεσό, Λάρνακα, Πάφο και Αμμόχωστο. Καταληκτικά, η πρώτη προβολή ανατολικογερμανικής ταινίας από την κυπριακή τηλεόραση έγινε πραγματικότητα το 1969, με τη σύναψη συμφωνίας ανάμεσα στην Κρατική Ραδιοφωνική Επιτροπή της Λαϊκής .Δημοκρατίας Γερμανίας και το Ραδιοφωνικό Ίδρυμα Κύπρου8.
Σάββας Σταύρου
Βιβλιογραφία:
- Εφημερίδα Φιλελεύθερος, 16 Ιουνίου 1961 και Maria Mavrou, «Germany – Cyprus: Two Countries that have experienced Division”, στο G. Georgis – G. Kazamias (eds.), Linked by history – United by Choice. Cyprus and its European Union Partners, Nicosia: Εν Τύποις, 2012, σελ. 330.
- Εφημερίδα Φιλελεύθερος, 27 Αυγούστου 1960, M. Mavrou ,στο ίδιο, σελ. 332, «Ιστορική Γκαλερί. Γερμανοί που δεν ήρθαν στην Κύπρο μόνο για τον ήλιο», Γερμανία 20 χρόνια Επανένωσης – Κύπρος 50 χρόνια Δημοκρατίας, Περιοδικό Γερμανικής Πρεσβείας, Λευκωσία 2010, σελ. 5, Χαράλαμπος Γ. Χοτζάκογλου, «Σύντομο διάγραμμα της παρουσίας της Κύπρου στη γερμανική λογοτεχνία, στο θέατρο, στις τέχνες και στις επιστήμες (16ος-21ος αιών.)», στο Κύπρος – Γερμανία 800 χρόνια Ιστορίας και Πολιτισμού, Λευκωσία: Εταιρεία Κυπριακών Σπουδών, 2012, σελ. 84.
- M. Mavrou, «Germany – Cyprus”, ό. π. σελ. 332, Χ. Γ. Χοτζάκογλου, στο ίδιο, σελ. 84.
- Εφημερίδα Φιλελεύθερος, 27 Αυγούστου 1960.
- Μαρία Παττίχη, «Το θέατρο του Μπρεχτ», Πνευματική Κύπρος, τεύχ. 21 (Ιούνιος 1962), σσ. 345 -346, Δώρος Χρίστης, «Μια μικρή σκιαγραφία του Φρειδ. Νίτσε», Πνευματική Κύπρος, τεύχ. 7 (Απρίλιος 1961), σσ. 354-355, Ι. Γ. Κουτσάκος, «Ο οντολογικός χωρισμός στην ποίηση του Ρίλκε», Πνευματική Κύπρος, τεύχ. 46-47 (Ιούλιος – Αύγουστος 1964) σσ. 287-290, Ανδρέας Χριστοφίδης, «Σκέψεις πάνω στη συμφωνία στον αέρα της Ενάτης του Μπετόβεν του Κ. Χρυσάνθη», Πνευματική Κύπρος, τεύχ. 45 (Ιούνιος 1964) σσ. 228-230.
- Μιχάλης Φαντάρος, «Εποπτικά και άλλα Εκπαιδευτικά Μέσα από τη Γερμανία στη Συλλογή Μουσείων Παγκυπρίου Γυμνασίου», στο Κύπρος –Γερμανία 800 χρόνια, ό.π., σελ. 257.
- Εφημερίδα Αγών, 22 Ιουνίου 1967, σελ. 6.
- Αιμιλία Ροφούζου, , «Οι πολιτιστικές σχέσεις της Γερμανικής Λαοκρατικής Δημοκρατίας με την Κύπρο στην περίοδο πριν την διπλωματική αναγνώριση», Πρακτικά του Δ΄ Διεθνούς Κυπρολογικού Συνεδρίου, Λευκωσία 29 Απριλίου – 3 Μαΐου 2008., σσ. 4-6.