Η κλασική παιδεία διαθέτει μακραίωνη παράδοση σε πολλές χώρες του εξωτερικού. Συγκεκριμένα, η αρχαία ελληνική γλώσσα και ο πολιτισμός της αρχαίας Ελλάδας κατέχουν σημαντική θέση στο εκπαιδευτικό σύστημα της Κροατίας. Αρχαιολογικές έρευνες έχουν αποδείξει την ύπαρξη Ελλήνων στα κροατικά εδάφη ήδη από τη νεολιθική εποχή. Σύμφωνα με μελέτες, οι αρχαίοι Έλληνες είχαν δημιουργήσει αρκετές αποικίες στην Κροατία και κάποιες περιοχές της χώρας διατηρούν έως και σήμερα τα αρχαιοελληνικά ονόματά τους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το δημοφιλές νησί Hvar στην Αδριατική. Πρόκειται για αποικία των αρχαίων Ελλήνων από το νησί της Πάρου οι οποίοι εγκαταστάθηκαν στη νήσο γύρω στο 380 π.Χ. και της έδωσαν το όνομα Φάρος. Ο ελληνικός αποικισμός φαίνεται πως εξαπλώθηκε γρήγορα στα παράλια της χώρας αλλά και σε πολλά νησιά. Έτσι, η εμφάνιση και εκμάθηση της αρχαίας ελληνικής γλώσσας χρονολογείται χιλιάδες χρόνια πριν και παρά τις γεωγραφικές, πολιτικές και κοινωνικές αλλαγές ανά τους αιώνες, τα αρχαία ελληνικά κατείχαν σημαντική θέση και σχεδόν σταθερή παρουσία στα σχολεία της χώρας.
Το πρώτο Κλασικό Λύκειο ιδρύθηκε το 1607 στο Ζάγκρεμπ από τους Ιησουΐτες με στόχο την πνευματική ανάπτυξη των μαθητών με βασικά μαθήματα τα λατινικά, τα αρχαία ελληνικά, τη ρητορική, τη φιλοσοφία και την ιστορία.Μερικούς αιώνες αργότερα, οι εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις στην Αυστριακή Αυτοκρατορία, η οποία περιλάμβανετα εδάφη της σημερινής Κροατίας, αναγνώρισαν τη σπουδαιότητα και τον πλούτο της αρχαίας ελληνικής η οποία είχε βασική θέση στο πρόγραμμα σπουδών. Μετά την απήχηση των κλασικών σπουδών, υπήρξε μια περίοδος παύσης λόγω την κοινωνικοπολιτικών μεταρρυθμίσεων στο εσωτερικό της χώρας και έπειτα από την ανεξαρτησία της Κροατίας το 1991 τα αρχαία ελληνικά επανήλθαν δυναμικά στα σχολεία.
Η διδασκαλία της αρχαίας ελληνικής γλώσσας ξεκινά στην Κροατία στην ηλικία των 13-14 χρονών και συνεχίζεται σε 12 κλασικά λύκεια ως υποχρεωτικό μάθημα. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στη μελέτη του αρχαίου δράματος, στη ζωή σπουδαίων φιλοσόφων και στη μελέτη σπουδαίων έργων όπως η Ιλιάδα και η Οδύσσεια του Ομήρου, η Απολογία του Σωκράτη, η Αντιγόνη του Σοφοκλή. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι εκτός από την εκμάθηση της αρχαίας Ελληνικής οι μαθητές στο κλασικό γυμνάσιο του Ζάγκρεμπ έχουν τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν μαθήματα της νέας Ελληνικής, μια πρωτοβουλία που ενισχύεται οικονομικά από το κοινωφελές ίδρυμα του Αλέξανδρου Ωνάση.
Η Ελλάδα και η Κροατία συνεργάζονται σε εκπαιδευτικό, πολιτιστικό και επιστημονικό επίπεδο από το 1995 με προγράμματα όπως ανταλλαγές φοιτητών, επιστημόνων και ερευνητών, διοργάνωση σεμιναρίων και μαθημάτων γλώσσας και πολιτισμού και συμμετοχή σε εκδηλώσεις και φεστιβάλ με στόχο την σύσφιξη σχέσεων και την προώθηση των πολιτισμών στις δυο χώρες. Στα Πανεπιστήμια Zagreb και Zadar υπάρχει τμήμαΑρχαίας Ελληνικής Φιλολογίας ενώ σε ορισμένα εξάμηνα προσφέρεται διδασκαλία νέων Ελληνικών. Αναντίρρητα, η γλώσσα ως πολιτιστικό αγαθό κρύβει την ιστορία και την κληρονομιά κάθε λαού. Η εκμάθηση τόσο των αρχαίων όσο και των νέων ελληνικών δίνει τη δυνατότητα στους Κροάτες να γνωρίσουν την ιστορία και τον πολιτισμό της Ελλάδας αλλά και να παρακολουθήσουν τη συνέχεια της στο χρόνο μέσα από τη νέα Ελληνική. Μαζί με τη γλώσσα μεταφέρονται και οιαξίες ενός λαού και η ιστορία έχει δείξει τη στενή σύνδεση της Ελλάδας με την Κροατία ανά τους αιώνες.
Φιντικίδου Νίκη-Μιχαηλία
Βιβλιογραφία
https://www.mfa.gr/missionsabroad/croatia/bilateral-relations/morphotikes-skheseis.html
Mislav Cvitković (2014). Greek language in Croatian Lands
Εικόνα