
Ο αθλητισμός αποτελεί ένα από τα ισχυρότερα εργαλεία ήπιας ισχύος (soft power) που διαθέτουν τα κράτη για την προώθηση της διεθνούς τους εικόνας. Το Ηνωμένο Βασίλειο, με μακρά παράδοση στον αθλητισμό, χρησιμοποιεί το ποδόσφαιρο ως μέσο διπλωματικής επιρροής, αξιοποιώντας τόσο την Premier League όσο και μεγάλες διεθνείς διοργανώσεις για την ενίσχυση της παγκόσμιας παρουσίας του. Από τις ακαδημίες ποδοσφαίρου και τα διεθνή τουρνουά έως τις επενδύσεις ξένων κεφαλαίων σε βρετανικές ομάδες, η διπλωματία του αθλητισμού παίζει καθοριστικό ρόλο στις διεθνείς σχέσεις του Ηνωμένου Βασιλείου.
Η Premier League, ένα από τα πιο δημοφιλή και ανταγωνιστικά ποδοσφαιρικά πρωταθλήματα στον κόσμο, αποτελεί πυλώνα της βρετανικής αθλητικής διπλωματίας. Οι αγώνες της μεταδίδονται σε περισσότερες από 200 χώρες, προσελκύοντας εκατομμύρια θεατές κάθε εβδομάδα. Η τεράστια προβολή του πρωταθλήματος ενισχύει την πολιτιστική επιρροή του Ηνωμένου Βασιλείου, καθώς οι φίλαθλοι σε όλο τον κόσμο ταυτίζονται με τις αγγλικές ομάδες, υιοθετούν τη γλώσσα και τη νοοτροπία του ποδοσφαίρου της χώρας και ενισχύουν τις εμπορικές της σχέσεις. Παράλληλα, μεγάλες ομάδες όπως η Manchester United, η Liverpool και η Chelsea λειτουργούν ως άτυποι διπλωμάτες, διατηρώντας δεσμούς με κυβερνήσεις, οργανισμούς και επιχειρήσεις σε όλο τον κόσμο.
Η αθλητική διπλωματία του Ηνωμένου Βασιλείου δεν περιορίζεται μόνο στη διοργάνωση πρωταθλημάτων, αλλά επεκτείνεται και στη διεξαγωγή μεγάλων διεθνών αθλητικών εκδηλώσεων. Το Λονδίνο έχει φιλοξενήσει τρεις φορές τους Ολυμπιακούς Αγώνες (1908, 1948, 2012), γεγονός που του προσδίδει έναν ιδιαίτερο ρόλο στη διαμόρφωση της παγκόσμιας αθλητικής πολιτικής. Η επιτυχία των Ολυμπιακών Αγώνων του 2012, που χαρακτηρίστηκαν από την έντονη προβολή της βρετανικής ταυτότητας και του πολιτισμού, συνέβαλε στην ενίσχυση της εθνικής εικόνας του Ηνωμένου Βασιλείου και στην προώθηση του τουρισμού, των επενδύσεων και των εκπαιδευτικών προγραμμάτων.
Ένα άλλο σημαντικό στοιχείο της ποδοσφαιρικής διπλωματίας είναι οι επενδύσεις ξένων κεφαλαίων σε βρετανικές ομάδες. Οι ιδιοκτήτες ποδοσφαιρικών συλλόγων προέρχονται από διάφορες χώρες, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Σαουδική Αραβία και η Κίνα, δημιουργώντας έτσι ένα πλέγμα διεθνών σχέσεων. Αυτές οι επενδύσεις δεν έχουν μόνο οικονομικό αντίκτυπο, αλλά και γεωπολιτική σημασία, καθώς δημιουργούν δίκτυα επιρροής και συνεργασίας μεταξύ των κρατών. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η εξαγορά της Newcastle United από το Σαουδαραβικό Δημόσιο Επενδυτικό Ταμείο, μια κίνηση που προκάλεσε έντονες πολιτικές συζητήσεις σχετικά με τη σχέση της Βρετανίας με τη Σαουδική Αραβία.
Επιπλέον, μέσω της διπλωματίας του αθλητισμού, το Ηνωμένο Βασίλειο προωθεί και κοινωνικές αξίες, όπως η καταπολέμηση των διακρίσεων και η προώθηση της ένταξης. Εκστρατείες όπως το “Kick It Out”, που στοχεύει στην εξάλειψη του ρατσισμού στο ποδόσφαιρο, και το “Rainbow Laces”, που προωθεί την υποστήριξη της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας στον αθλητισμό, αποτελούν μέρος της στρατηγικής του Ηνωμένου Βασιλείου για τη χρήση του αθλητισμού ως εργαλείου κοινωνικής αλλαγής και διεθνούς επιρροής.
Η διπλωματία του αθλητισμού, και ειδικότερα η επιρροή του ποδοσφαίρου, αποδεικνύεται σημαντικός παράγοντας της διεθνούς πολιτικής του Ηνωμένου Βασιλείου. Μέσω της Premier League, της διοργάνωσης μεγάλων αθλητικών γεγονότων, των ξένων επενδύσεων και των κοινωνικών εκστρατειών, η χώρα χρησιμοποιεί το ποδόσφαιρο για να ενισχύσει την παγκόσμια παρουσία της. Σε έναν κόσμο όπου ο αθλητισμός αποτελεί παγκόσμια γλώσσα επικοινωνίας, η Βρετανία συνεχίζει να αξιοποιεί την αθλητική της κληρονομιά ως μέσο πολιτιστικής, οικονομικής και διπλωματικής ισχύος.
Αναστασία Μπασδάρα
Βιβλιογραφία
- Konstantinos Harokopos Let’s do it like in England. Full stop. (II) (2023). Liberal.gr. https://www.liberal.gr/k-harokopos/na-kanoyme-opos-stin-agglia-teleia-kai-payla-ii
- Sigma Live (2016). 24 years of the Premier League. Sigmalive https://www.sigmalive.com/simerini/news-asset/309935/ta-24-xronia-tis-premier-ligk
- Sakis Batsilas. Sports diplomacy: tracing history from the first Olympics to Qatar. (2022). Liberal.gr. https://www.liberal.gr/apopsi/athlitiki-diplomatia-ihnilatontas-tin-istoria-apo-toys-protoys-olympiakoys-agones-mehri .
- Bowen, J. (2023, February 7). How foreign investment is changing the values of football. Medium. https://medium.com/@zzjamieb/how-foreign-investment-is-changing-the-values-of-football-7028c1999873
- Ganesh, J. (2019, August 9). football: Britain’s premier soft power asset. financial Times. https://www.ft.com/content/07a6530c-b8f4-11e9-96bd-8e884d3ea203
- Kick It Out. (2018). About Us. Kick It Out. https://www.kickitout.org/about-us
- MacDonald, A. (2019). The Beautiful Game | British Council. https://www.britishcouncil.org/research-insight/beautiful-game
- Premier League. (2023). Rainbow Laces Campaign – Stonewall & Team Pride | Premier League. https://www.premierleague.com/footballandcommunity/RainbowLaces
- Πηγή εικόνας: Nathan Rogers (2018). Unsplash https://unsplash.com/photos/soccer-sports-game-during-daytime-ycZhjZ0K_Hg