*γράφει η Άντρη Αναστασίου, σχεδιάστρια μόδας
Βασική πηγή έμπνευσης για τις δημιουργίες μου υπήρξε η ταξιδιωτική βαλίτσα του προπάππου μου που χρησιμοποιούσε για να μεταφέρει τα κεντήματα σε όλο τον κόσμο με σκοπό την πώληση τους. Ακόμα οι εξιστορήσεις και οι αφηγήσεις της οικογένειας μου που αφορούσαν τα ταξίδια του λευκαρίτικου κεντήματος μού δημιούργησαν έναν έντονο ενδιαφέρον για μια εις βάθος μελέτη του εν λόγω κεντήματος.
Η ευκαιρία να ασχοληθώ με αυτό το θέμα παρουσιάστηκε κατά τη διάρκεια του τρίτου έτος των σπουδών μου όταν έπρεπε να επιλέξω ένα θέμα για την ερευνητική και διπλωματική μου εργασία στο πανεπιστήμιο.
Κατά τη διάρκεια της μελέτης μου δεν ήταν όμως μόνο οι ιστορίες του προπάππου που με ενέπνευσαν. Ήταν και οι ιστορίες άλλων κεντητριών και κεντητάριδων, δηλαδή αυτών που από νεαρή ηλικία ξενιτεύονταν και ταξίδευαν τον κόσμο με σκοπό την πώληση των κεντημάτων. Ήταν επίσης και η ιστορία που συνδέει το λευκαρίτικο κέντημα με το σπουδαίο Ιταλό καλλιτέχνη της Αναγέννησης, Leonardo Da Vinci. Σύμφωνα με ιστορικές πηγές, Ο Leonardo da Vinci κατά την περίοδο της ενετοκρατίας στην Κύπρο, περίοδος που υπολογίζεται ότι πρωτοεμφανίστηκε το λευκαυρίτικο κέντημα, επισκέφτηκε τα Λεύκαρα και αγόρασε ένα μεγάλο λευκαρίτικο τραπεζομάντιλο. Με την επιστροφή του στην Ιταλία, δώρισε το κέντημα στο Καθεδρικό ναό του Μιλάνου σαν κάλυμμα της Αγίας Τράπεζας. Το 1986 ο πρώην δήμαρχος των Λευκάρων παρέλαβε επιστολή από τη Ρώμη με θέμα την εύρεση ενός λευκαρίτικου κεντήματος που χρονολογείτε από το 1481, γεγονός που αποτελεί ένδειξη για αυτή την επίσκεψη. Τότε ο δήμαρχος ανταποκρίθηκε στην πρόσκληση της Ρώμης να δωρίσει η Κύπρος ακόμη ένα λευκαρίτικο κέντημα το οποίο χρειάστηκαν τα επιδέξια χέρια 3 γυναικών και είχε μήκος 10,5μ και πλάτος 2,5μ. Αυτό το τραπεζομάντιλο τοποθετήθηκε στην Αγία τράπεζα στο καθεδρικό ναό στο Μιλάνο και παράλληλα πραγματοποιήθηκε έκθεση με λευκαρίτικα κεντήματα στο μουσείο του Duomo.
Να αναφέρω επίσης πως το λευκαρίτικο κέντημα δεν ήταν το μοναδικό στοιχείο στην κολεξιόν μου. Υπήρξαν κι άλλα στοιχεία όπως η αρχιτεκτονική των Λευκάρων και των γύρω χωριών καθώς και τα χρώματα των κτιρίων σε αυτά τα χωριά όπως το λευκό, το καφέ, το γαλάζιο και το πράσινο. Άλλο στοιχείο επιρροής για τον σχεδιασμό των ρούχων είναι και η κυπριακή παραδοσιακή ενδυμασία.
Η τοποθεσία στην οποία πραγματοποιήθηκε η φωτογράφιση των ρούχων είναι φυσικά τα Λεύκαρα και το χωριό Κάτω Δρυς από το οποίο κατάγεται ο παππούς μου.
Στις πρώτες 2 φωτογραφίες βλέπουμε μία από τις 4 δημιουργίες μου με χαρακτηριστικό στοιχείο το λευκαρίτικο κέντημα το οποίο άνηκε σε οικογενειακή συλλογή και το κέντησε η προγιαγιά μου.
Ακόμα βλέπουμε τα χρώματα στα οποία αναφέρθηκα πιο πριν και το ύφασμα που χρησιμοποίησα είναι το λινό, ύφασμα που χρησιμοποιούν και οι κεντήτριες για τα λευκαρίτικα.
Πιστεύω πως κατάφερα να μετατρέψω κάτι παλιό και παραδοσιακό σε κάτι πιο μοντέρνο και σύγχρονο. Στόχος μου ήταν να κινήσω το ενδιαφέρον των νέων και να τους κάνω να κατανοήσουν την αξία της παράδοσης μας και ότι κάτι το παλιό δεν σημαίνει παράλληλα ξεπερασμένο. Ακόμα ήθελα να κρατήσω ζωντανή την τέχνη του λευκαρίτικου κεντήματος που δυστυχώς άρχισε να ξεχνιέται.
Οι νέοι που γνωρίζουν την παράδοση τους μπορούν να προωθήσουν την χώρα τους στο εξωτερικό και μαζί μπορούν να προωθήσουν και διάφορα άλλα κοινωνικά και πολιτικά θέματα της χώρας τους.
Τώρα πώς προώθησα εγώ την Κύπρο μέσα από τη δουλεία μου στο εξωτερικό;
Το αποτέλεσμα της διπλωματικής μου εντυπωσίασε τους καθηγητές μου και αποφοιτώντας με άριστα, η σχολή μου επιχορήγησε τη συμμετοχή μου στο Athens Xclusive Designer Week, ο μεγαλύτερος θεσμός μόδας στην Αθήνα. Εκεί έκανα γνωστό το λευκαρίτικο κέντημα και την Κύπρο αφού παρακολούθησαν την επίδειξη δημοσιογράφοι και άτομα από την βιομηχανία της μόδας στην Ελλάδας και στο εξωτερικό. Ένα παράδειγμα είναι και η συνέντευξη που έδωσα μετά την επίδειξη σε δημοσιογράφο από το δημοφιλέστερο περιοδικό μόδας VOGUE ITALIA, καθώς και σε άλλο περιοδικά και ιστοσελίδες.
Η παράδοση του τόπου μου είναι κάτι το οποίο αγαπώ και σέβομαι και θα ήθελα να συμβάλω στη διατήρηση της πολιτιστική του κληρονομιάς. Θα ήθελα όμως παράλληλα να εντάξω στις δημιουργίες μου και στοιχεία άλλων πολιτισμών και άλλων χωρών και γιατί όχι να τα συνδυάσω με στοιχεία κυπριακά.
Έχω την πεποίθηση ότι η μόδα μπορεί να αποτελέσει έναν από τους καλύτερους πρεσβευτές της Κύπρου μας στο εξωτερικό κάνοντας γνωστά πολλά στοιχεία του πολιτισμού και της κουλτούρας μας.