
Η γαστρονομική διπλωματία, ως μέρος της πολιτιστικής διπλωματίας, συνδέεται άμεσα με την προώθηση της εθνικής ταυτότητας και των πολιτιστικών αξιών ενός κράτους μέσω της γαστρονομίας. Η Γαλλία, ως χώρα με ισχυρή γαστρονομική παράδοση, έχει αναπτύξει ένα σύστημα γαστρονομικής διπλωματίας που στοχεύει στην ενίσχυση της διεθνούς της επιρροής, τη βελτίωση των σχέσεών της με άλλες χώρες και την προώθηση της εθνικής της οικονομίας. Η έννοια της “διπλωματίας της γαστρονομίας” αφορά τη χρήση της γαστρονομίας ως μέσου για την ανάπτυξη διπλωματικών σχέσεων και την ενίσχυση της πολιτιστικής ανταλλαγής. Σύμφωνα με τη θεωρία της ήπιας ισχύος (soft power), τα κράτη μπορούν να επιτύχουν τους στόχους τους μέσω της ελκυστικότητας του πολιτισμού τους και όχι αποκλειστικά μέσω στρατιωτικής ή οικονομικής ισχύος (Nye, 2004). Η Γαλλία έχει υιοθετήσει τη γαστρονομική διπλωματία ως στρατηγική ήπιας ισχύος, αναδεικνύοντας τη γαστρονομία της σε παγκόσμιο επίπεδο.
Το “Goût de France” αποτελεί μία από τις πλέον εμβληματικές πρωτοβουλίες γαστρονομικής διπλωματίας της Γαλλίας. Διοργανώνεται ετησίως από το γαλλικό Υπουργείο Ευρώπης και Εξωτερικών Υποθέσεων σε συνεργασία με τον διάσημο σεφ Alain Ducasse και έχει ως στόχο την ανάδειξη της γαλλικής γαστρονομίας ως εργαλείου πολιτιστικής και δημόσιας διπλωματίας. Από το 2015, το φεστιβάλ πραγματοποιείται σε εκατοντάδες γαλλικές πρεσβείες, προξενεία και εστιατόρια σε όλο τον κόσμο, όπου σεφ δημιουργούν ειδικά μενού εμπνευσμένα από τη γαλλική κουζίνα, προωθώντας τη γαστρονομική παράδοση της χώρας και ενισχύοντας τη διεθνή εικόνα της. Η διοργάνωση του 2024 εστίασε στη σύνδεση της γαστρονομίας με τον αθλητισμό, προάγοντας τις αρχές της υγιεινής διατροφής και της βιώσιμης γαστρονομίας, στο πλαίσιο των Ολυμπιακών Αγώνων του Παρισιού. Η πρωτοβουλία αυτή ενισχύει την πολιτιστική και οικονομική επιρροή της Γαλλίας, δημιουργώντας ένα παγκόσμιο δίκτυο γαστρονομικών πρεσβευτών, ενδυναμώνοντας τις διπλωματικές σχέσεις μέσω της γαστρονομίας και υποστηρίζοντας την τουριστική της βιομηχανία. Μέσω του “Goût de France”, η Γαλλία αξιοποιεί τη γαστρονομία ως στρατηγικό μέσο soft power, προβάλλοντας την πλούσια πολιτιστική της κληρονομιά και εδραιώνοντας τη θέση της ως παγκόσμιου ηγέτη στη γαστρονομική αριστεία.
Ένα από τα σημαντικότερα επιτεύγματα της γαστρονομικής διπλωματίας της Γαλλίας είναι η ένταξη του γαλλικού γαστρονομικού γεύματος στον κατάλογο της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO το 2010. Η UNESCO περιέγραψε τη γαλλική γαστρονομική εμπειρία ως μια κοινωνική πρακτική που τονίζει τη σημασία της προετοιμασίας και της κοινής απόλαυσης του φαγητού, ενσωματώνοντας παραδόσεις, τεχνικές και γευστικούς συνδυασμούς που διαμορφώθηκαν μέσα στους αιώνες. Η γαστρονομική διπλωματία της Γαλλίας συμβάλλει στη διαμόρφωση της διεθνούς της εικόνας και στην ενίσχυση των εμπορικών της συμφερόντων. Η σύνδεση της γαστρονομίας με την τουριστική βιομηχανία, η αύξηση των εξαγωγών γαλλικών προϊόντων και η ενίσχυση των πολιτιστικών σχέσεων με άλλες χώρες αποτελούν βασικά οφέλη αυτής της στρατηγικής. Επίσης, η γαλλική γαστρονομική διπλωματία συμβάλλει στην ανάπτυξη διαλόγου και στη δημιουργία δεσμών μεταξύ διαφορετικών λαών μέσω της κοινής γαστρονομικής εμπειρίας.
Συμπερασματικά, η Γαλλία έχει κατορθώσει να μετατρέψει τη γαστρονομία της σε εργαλείο διεθνούς επιρροής μέσω της στρατηγικής της γαστρονομικής διπλωματίας. Η πρωτοβουλία “Goût de France” και η αναγνώριση της UNESCO αποτελούν βασικούς άξονες αυτής της πολιτικής, ενισχύοντας τη θέση της χώρας ως παγκόσμιου κέντρου γαστρονομίας. Η επιτυχία αυτής της στρατηγικής επιβεβαιώνει τη σημασία της γαστρονομίας στις διεθνείς σχέσεις και καταδεικνύει πως η πολιτιστική διπλωματία μπορεί να λειτουργήσει ως ισχυρό μέσο ήπιας ισχύος.
Δημήτριος Νίκας-Δελιβάνης
Βιβλιογραφία:
Cabral, Óscar, et al. “From the Kitchen to the Embassy: A Rapid Review of Gastronomic Approaches in Diplomacy.” Place Branding and Public Diplomacy, Aug. 2024, https://doi.org/10.1057/s41254-024-00363-4.
“Goût De/Good France Revient En 2024 Pour Une 7e Édition Sur La Thématique « Sport Et Gastronomie » !” La France Aux Fidji, Kiribati, Nauru, Tonga Et Tuvalu, fj.ambafrance.org/Gout-de-Good-France-revient-en-2024-pour-une-7e.
Luxner, Larry. “French Embassy Hosts Panel on the Importance of ‘Culinary Diplomacy’” Washington Diplomat, 12 July 2022, washdiplomat.com/french-embassy-hosts-panel-on-the-importance-of-culinary-diplomacy.
Ministère de l’Europe et des Affaires étrangères. “French Gastronomy.” France Diplomacy – Ministry for Europe and Foreign Affairs, www.diplomatie.gouv.fr/en/french-foreign-policy/tourism/france-destination-inspiration/destinations-and-tourist-attractions/article/french-gastronomy.
Πηγή εικόνας: https://pixabay.com/illustrations/croissants-french-pastry-bakery-8850385/