Το πεδίο της υγείας είναι αναμφισβήτητα μια από τις πιο ουσιώδεις και σημαντικές προτεραιότητες της ανθρωπότητας και ακολούθως του κάθε κράτους. Η προσφορά στο πεδίο αυτό μέσα από επιστημονικές έρευνες, πειράματα και προσπάθεια εύρεσης λύσεων με σκοπό την βελτίωση της ποιότητας ζωής και την αύξηση του προσδόκιμου ζωής είναι ιδιαιτέρως σημαντική. Το Ιράν έχει προσφέρει στο πεδίο αυτό σημαντικά. Ο κλάδος της υγείας σε συσχέτιση με τη διπλωματία αντικατοπτρίζεται μέσα από τον τομέα της πολιτιστικής διπλωματίας που ονομάζεται «Διπλωματία της Υγείας». Ένας ορισμός του όρου αυτού είναι η ενασχόληση με την προστασία της υγείας του πληθυσμού, μέσα και έξω από τα σύνορα μιας χώρας μέσα από την οποία ενισχύονται οι σχέσεις της με τις υπόλοιπες χώρες και επιτυγχάνεται μια διεθνής συνεργασία.
Στο σημείο αυτό, θα γίνει αναφορά σε δύο διαφορετικές περιπτώσεις χρήσης της διπλωματίας της υγείας από το Ιράν. Για τη βαθύτερη κατανόηση της χρήσης του είδους αυτού της διπλωματίας από πλευράς του Ιράν είναι σημαντικό να αποτυπωθούν συνοπτικά γεγονότα που προηγήθηκαν. Συγκεκριμένα, για διάφορους λόγους, οι Η.Π.Α. και η Ευρωπαϊκή Ένωση επέβαλαν στο Ιράν ορισμένες κυρώσεις οι οποίες αφορούσαν τον οικονομικό τομέα, αλλά δεν περιορίζονταν σε αυτόν και επηρέαζαν τον τομέα της υγείας συνολικά, δημιουργώντας, για παράδειγμα, ελλείψεις σε φάρμακα. H ενασχόληση με τη δημόσια υγεία, λοιπόν, θα ήταν διττής σημασίας για τη χώρα. Αφενός, θα έκανε προσπάθεια να λύσει σημαντικά προβλήματα και αφετέρου, θα είχε τη δυνατότητα μέσα από την ήπια ισχύ της διπλωματίας της υγείας να βελτιώσει της εξωτερικές σχέσεις της χώρας και να γεφυρώσει χάσματα που είχαν δημιουργηθεί παρελθοντικά. Η έρευνα αφορούσε τις μη μεταδοτικές ασθένειες, των οποίων τα ποσοστά αυξάνονται τα τελευταία χρόνια. Το Ιράν ήταν από τις χώρες με την ενεργότερη δράση πάνω στον τομέα εξάγοντας το συμπέρασμα πως έχει ένα Υπουργείο με πολύ ισχυρή δομή. Συγκεκριμένα, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας χαρακτήρισε το Ιράν, μια από τις βασικές χώρες που λαμβάνει δράση εναντίον των μη μεταδοτικών ασθενειών, σε τέσσερα διαφορετικά επίπεδα όπως είναι η διακυβέρνηση, η φροντίδα, η αποτροπή αλλά και η θεραπεία των νόσων αυτών. Η διεθνής διάκριση του Ιράν, λοιπόν, αλλά και η προσφορά του στον τομέα δείχνει την δύναμη της διπλωματίας της υγείας στην προβολή μιας χώρας διεθνώς που οδήγησε εν προκειμένω, στην αναγνώρισή της από τον διεθνή αυτόν οργανισμό.
Μια άλλη περίπτωση χρήσης της διπλωματίας της υγείας από το Ιράν έλαβε χώρα κατά την παγκόσμια υγειονομική κρίση του COVID-19. Για τους ίδιους λόγους που προαναφέρθηκαν, δηλαδή για την άρση των κυρώσεων από την Ε.Ε. και τις Η.Π.Α. που υποβλήθηκαν στην χώρα ιδίως μετά την επανάσταση που συνέβη στο εσωτερικό της το 1979, όπου η χρήση της διπλωματίας της υγείας φάνηκε ιδιαίτερα χρήσιμη. Όπως και στην προηγούμενη περίπτωση, ήταν χρήσιμη όχι μόνο για να βοηθήσει στη λύση ενός παγκόσμιου προβλήματος αλλά και για να βελτιώσει τη θέση και την εικόνα της χώρας παγκοσμίως. Στην ουσία, αν και υπήρξε μεγάλη προσπάθεια από μεριάς του Ιράν, χωρίς την άρση των κυρώσεων που είχαν επιβληθεί στη χώρα δε μπορεί να βελτιωθεί η θέση της δραστικά. Παρ᾽όλα αυτά, αναγνωρίστηκε σημαντικά η δράση της χώρας και πάλι στον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. Το γεγονός αυτό βοηθά αρκετά στην μερική έστω, άρση των πολιτικών και οικονομικών πιέσεων που έχουν επιβληθεί στη χώρα.
Συμπερασματικά, η χρήση της διπλωματίας της υγείας έχει δυνατότητες να επηρεάσει την εικόνα μιας χώρας, διεθνώς. Μέσα από την ήπια δύναμη του είδους αυτού της πολιτιστικής διπλωματίας μπορεί μια χώρα να βγει κερδισμένη σε άλλους τομείς όπως ο οικονομικός τομέας. Η χρησιμότητα αλλά και η ισχύς της λοιπόν, κρίνεται ιδιαίτερα σημαντική.
Παντελιάνα Παπαμιχάλη
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Asadi-Lari, M., Ahmadi Teymourlouy, A., Maleki, M. et al. Challenges and opportunities for Iranian global health diplomacy: lessons learned from action for prevention and control of noncommunicable diseases. Health Res Policy Sys 19, 152 (2021). https://doi.org/10.1186/s12961-021-00800-3
Dolatabadi AB, Kamrava M. The Covid-19 Pandemic and Iranian Health Diplomacy. Middle East Policy. 2021; 28: 55–71. https://doi.org/10.1111/mepo.12592
Πηγή εικόνας: https://www.pexels.com