Η Πορτογαλία είναι μια χώρα με έντονη θρησκευτική κουλτούρα καθώς διαθέτει εκατοντάδες εκκλησίες, σύγχρονες και αρχαίες, ενώ δύσκολα θα μπορούσε κανείς να διακρίνει τις πιο όμορφες, αφού είναι η κάθε μια ξεχωριστά εντυπωσιακή. Σε κάθε πόλη ή χωριό της Πορτογαλίας υπάρχουν ναοί που αποτελούν αξιοθέατα για τους επισκέπτες ενώ και οι ίδιοι οι Πορτογάλοι έχουν φροντίσει να αξιοποιήσουν αυτή την κληρονομιά τους, διατηρώντας την θρησκευτική κουλτούρα τους μέχρι σήμερα.
Η Πορτογαλία αποτελεί ένα κράτος που φημίζεται για την θρησκευτική του κουλτούρα, καθώς διαθέτει αξιοθαύμαστη ποικιλία εκκλησιών, σύγχρονων και αρχαίων, που η εκάστοτε εμπλουτίζει την θρησκευτική ταυτότητα της χώρας. Η ταυτότητα αυτή αναδεικνύεται σε όλη την πορτογαλική επικράτεια, τόσο με τα αξιοθέατα και τα μνημεία θρησκευτικής φύσεως που στεγάζει, όσο και με την διαχρονική διατήρηση του θρησκευτικού στοιχείου από το πορτογαλικό κράτος και λαό.
Εκκλησία που ασκεί ήπια ισχύ δια μέσου της θρησκευτικής διπλωματίας είναι η “Basílica de Nossa Senhora do Rosário de Fátima”, που βρίσκεται στο χωριό Φάτιμα της Πορτογαλίας. Οι εργασίες για την ανοικοδόμηση της εκκλησίας ξεκίνησαν το 1928 και ολοκληρώθηκαν το 1953. Το Ιερό της Φάτιμα είναι αφιερωμένο στην Παναγία της Φάτιμα και αποτελείται από ένα σύνολο καθολικών κτιρίων και μνημείων που την τιμούν. Μέσα σε αυτή την περιοχή βρίσκεται το Μουσείο του Ιερού, όπου ο επισκέπτης μπορεί να γνωρίσει την ιστορία της μέσα από εκθέματα και κειμήλια. Το μουσείο προσφέρει στους προσκυνητές και τους επισκέπτες εκθέματα για να γνωρίσουν το μήνυμα της Φάτιμα, μέσα από φυσικές μαρτυρίες που είναι προσαρμοσμένες στη μουσειακή γλώσσα Για τους Πορτογάλους, η Φάτιμα είναι αντίστοιχη με την δικιά μας Παναγία της Τήνου, καθώς πολλοί προσκυνητές πηγαίνουν με τα γόνατα, προσφέρωντας τάματα.
Μια άλλη εκκλησία, πολύ δημοφιλής και τόπος διάδοσης του θρησκευτικού πολιτισμού των Πορτογάλων, είναι ο Καθεδρικός Ναός της Λισαβόνας. Χτίστηκε το 1147 και είναι η παλαιότερη εκκλησία της πόλης, έχοντας καταφέρει να επιβιώσει, παρά τις διάφορες φυσικές καταστροφές που υπέστη στην πάροδο του χρόνου. Ο συνδυασμός των διαφορετικών αρχιτεκτονικών του ναού, λόγω των διαδοχικών ανακαινίσεων που έχουν γίνει, την κάνει πραγματικά ξεχωριστή, καθώς δεν διακρίνεται από μια μόνο τεχνοτροπία χτισίματος. Αποτελεί παράλληλα και την έδρα του Πατριαρχείου της Λισαβόνας ενώ το συγκρότημα στεγάζει και ένα μοναστήρι. Έχει χαρακτηριστεί ως εθνικό μνημείο της πόλης από το 1910. Είναι ανοιχτή για οργανωμένες περιηγήσεις και διοργανώνονται εκεί τακτικά εκδηλώσεις, όπως αφιερώματα από τη χορωδία του ναού και εκθέσεις ζωγραφικής. Εκεί έλαβε χώρα και το διεθνές φεστιβάλ “WYD” για την Παγκόσμια Ημέρα Νεολαίας. Πρόκειται για μια συνάντηση νέων από όλο τον κόσμο με τον Πάπα της Ρώμης, με στόχο την τίμηση της Καθολικής Εκκλησίας. Με τη διοργάνωση αυτού του διεθνούς φεστιβάλ η Πορτογαλία καταφέρνει να έρχεται πιο κοντά με τους ανθρώπους της καθολικής πίστης άλλων κρατών και να ασκεί με τον δικό της τρόπο την πολιτιστική διπλωματία των εκκλησιών.
Ως στολίδι της περιοχής του Πόρτο και ένα από τα χαρακτηριστικά σύμβολα της πόλης, αποτελεί η Εκκλησία των Κληρικών, “Clérigos Church”, που ολοκληρώθηκε το 1750 από τον Ιταλό αρχιτέκτονα Nicolau Nasoni σε μπαρόκ στυλ. Η εκκλησία αυτή ξεχωρίζει και για το υψηλό καμπαναριό της “Torre dos Clérigos”, με ύψος 75 μέτρων. Το συγκεκριμένο συγκρότημα, που θεωρείται Εθνικό Μνημείο από το 1910 (όπως και ο Καθεδρικός ναός της Λισαβόνας), αποτελείται από τον Πύργο, την Εκκλησία και ένα μουσείο. Το τελευταίο διαθέτει μια καλλιτεχνική συλλογή πολιτιστικών αγαθών από τον 13ο έως τον 20ο αιώνα με εκθέματα γλυπτικής, ζωγραφικής, επίπλων και χρυσοχοΐας. Εκεί μπορεί ο επισκέπτης να κάνει ένα ταξίδι στο χώρο και στο χρόνο εξερευνώντας τους ιδιωτικούς χώρους και μαθαίνοντας για την καθημερινή ζωή της Αδελφότητας των Κληρικών. Επίσης, διοργανώνονται τακτικά και συναυλίες κλασσικής μουσικής.
Υπάρχουν αμέτρητες άλλες εκκλησίες της Πορτογαλίας που απαρτίζουν την πολιτιστική κληρονομιά της και είναι ενεργές στην αλληλεπίδραση σε διεθνές επίπεδο, μέσω των διεθνών φεστιβάλ και οργανώσεων. Παράλληλα αποτελούν πόλο έλξης για τους τουρίστες, διαδίδοντας με αυτόν τον τρόπο την κουλτούρα τους και κάνοντας ευρέως γνωστή την ιστορία της Πορτογαλίας, μέσα από τον χώρο της εκκλησίας. Είναι φανερό, λοιπόν, πως για τους Πορτογάλους η εκκλησία δεν είναι μόνο ένα μέρος για το προσκύνημα των πιστών αλλά και χώρος πολιτισμού που επιδιώκει να διατηρεί και να προωθεί την πορτογαλική κουλτούρα.
Ηλέκτρα Καΐρη
Πηγές:
Sé de Lisboa (2023). Διαθέσιμο: https://www.sedelisboa.pt/
Shrine of Fatima | Museum of the Shrine of Fatima (2023). Διαθέσιμο: https://www.fatima.pt/en/pages/museum-of-the-shrine-of-fatima
JMJ Lisboa 2023 – Sé de Lisboa (2023). Διαθέσιμοt: https://www.sedelisboa.pt/jnj2023/
Events (2023). Διαθέσιμο: http://www.torredosclerigos.pt/en/news–and–events/events/archived/ +νομίζω η πηγή αυτή είναι περιττή
Clérigos Tower (2023). Διαθέσιμο: http://www.torredosclerigos.pt/en/
Basilica de Nossa Senhora do Rosário de Fátima (2023). Διαθέσιμο: https://www.portugalvisitor.com/portugal-attractions/basilica-nossa-senhora-rosario
Lisbon Cathedral. Διαθέσιμος: https://www.lisbon.net/lisbon-cathedral#:~:text=Lisbon%20Cathedral%2C%20better%20known%20as,is%20predominantly%20Romanesque%20in%20style Πηγή Φωτογραφίας: https://www.istockphoto.com/photo/aerial-view-of-porto-cityscape-and-historic-landmark-clerigos-tower-at-dusk-in-porto-gm1444546559-483224719