Άλλη μία εμφατική πτυχή της εξωτερικής πολιτικής της Κίνας είναι η τουριστική. Η χώρα που συντηρεί μια τόσο μακραίωνη πολιτιστική κληρονομιά και παράδοση, με διεθνώς αναγνωρισμένη κουλτούρα και πλούσια γεωμορφολογική διάταξη, δεν θα μπορούσε παρά να αναδειχτεί σε κορυφαίο τουριστικό προορισμό. Η γεωγραφία και ιστορία της Κίνας δημιουργούν πλήθος πραγματικών και δυνητικών τουριστικών αξιοθέατων και δραστηριοτήτων.
Άλλωστε, προηγείται με συντριπτικό προβάδισμα της ευρωπαϊκής ηπείρου, αναφορικά με τον αριθμό Μνημείων Πολιτισμικής Κληρονομιάς (59), σύμφωνα με την UNESCO (unesco, 1985), ενώ μόλις το 2022 καταγράφηκε το 43ο στοιχείο στον κατάλογο της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς, συνεχίζοντας την παράδοση της χώρας με τις περισσότερες εγγραφές στον κόσμο (unesco, Elements on the Lists of Intangible Cultural Heritage, 2008-2022).
Από τη στιγμή που οι τοπικές Κυβερνήσεις «αποδεσμεύονται» από τις ασφυκτικές προσταγές του κομμουνιστικού μωσαϊκού, ξεκινούν να αντιλαμβάνονται τη σημασία του τουρισμού ως εργαλείο βελτιστοποίησης της εξωτερικής εικόνας της Κίνας, τόσο ως εργαλείο προσέλκυσης κεφαλαίων, όσο και βελτίωσης των πολυμερών σχέσεων με τις λοιπές περιφερειακές δυνάμεις.
Δίχως παρακώλυση από ανταγωνιστικά δυτικά κράτη, συντηρεί το μονοπώλιο του πρώτου επιλεγόμενου προορισμού για πολλούς χιλιάδες επισκέπτες ετησίως. Σύμφωνα με την στατιστική εταιρεία Statista, μοναδικό πλήγμα στο τουριστικό μονοπώλιο της Κίνας αποτέλεσε το ξέσπασμα της πανδημίας COVID-19, που συνέτριψε τα ποσοστά επισκεψιμότητας από 145,3 εκατομμυρίων τουριστών το 2019, σε μόλις 32 εκατομμύρια το 2021 (Blazyte, 2024). Μολαταύτα, φαίνεται ότι το 2023 ο αριθμός των αφίξεων από το εξωτερικό παρουσίασε σημάδια ελαφράς ανάκαμψης, φθάνοντας τα 82 εκατομμύρια. Έκτοτε, οι προσπάθειες άρσης των εμποδίων και βελτίωσης των προϋποθέσεων φιλοξενίας έχουν συντονιστεί προς κοινή κατεύθυνση.
Άλλωστε, ο τουρισμός κρίνεται συχνά ως η πιο υποσχόμενη εναλλακτική προόδου για τις αναπτυσσόμενες ανατολικές χώρες. Διαδραματίζοντας κρίσιμο ρόλο στην ευρύτερη πολιτιστική διπλωματία της, η Κίνα χρησιμοποιεί πολυμορφικά τον τουρισμό για την προώθηση των διεθνών της σχέσεων. Στο τελευταίο Αναπτυξιακό Πενταετές Πλάνο της κινεζικής κυβέρνησης (2021-2025), το Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού καθόρισε ως κυρίους αναπτυξιακούς στόχους, μεταξύ άλλων την προώθηση της διαμόρφωσης σύγχρονων καλλιτεχνικών συστημάτων, καθώς και της βελτίωσης της προστασίας και της αξιοποίησης της πολιτιστικής κληρονομιάς, μέσω της βελτιστοποίησης του σύγχρονου συστήματος τουρισμού. «Πρόκειται για ένα εκσυγχρονιστικό πλάνο, με μεγάλη έμφαση στην ανάπτυξη του διαδικτυακού τουρισμού, μέσω της έξυπνης διαχείρισης των τουριστικών αξιοθέατων και της εισαγωγής δημοσίων υπηρεσιών σχετικών με τον τομέα», λέει ο Yan Xiaodong, υπάλληλος του Υπουργείου (China releases new five-year plan for culture, tourism, 2023). Αξίζει ωστόσο να σημειωθεί και η εμφατική ανάγκη επένδυσης στο δίκτυο σιδηροδρομικών και αεροπορικών μεταφορών, το οποίο ευεργετεί άμεσα τον τουρισμό, σύμφωνα με σχετικές μελέτες (Wei Wei, 2024).
Εκτός αυτού, προτεραιότητα δίνεται και στις συνεργασίες με χώρες όπως η Ελλάδα, οι οποίες ενθαρρύνουν τον εξερχόμενο τουρισμό και τη φιλοξενία μεγάλων διεθνών τουριστικών εκδηλώσεων. Η συνεργασία των δύο χωρών στον τουριστικό τομέα καθίσταται εφικτή μέσω σειράς προωθητικών ενεργειών, από το 2017, όπου η Κίνα τιμήθηκε στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, έως το 2021 όπου ορίστηκε «Έτος Πολιτισμού και Τουρισμού» Ελλάδας-Κίνας και συνοδεύτηκε από σειρά εκδηλώσεων και στις δύο χώρες. Μέσω της πολύμορφης συνεργασίας των δύο χωρών, τους επιτρέπεται να αναδείξουν τη πολιτιστική εγγύτητα μέσα από τους αρχέγονους πολιτισμούς τους, εκατέρωθεν (Ελληνική Δημοκρατία, Υπουργείο Εξωτερικών, 2023).
Επίσης, πρωτοβουλίες όπως ο τουριστική πλατφόρμα Belt and Road (BRI), η οποία αναφέρεται στην Οικονομική Ζώνη του Δρόμου του Μεταξιού (Belt) και του Θαλάσσιου Δρόμου (Road), ευθυγραμμίζει τον τουρισμό με οικονομικά έργα και έργα υποδομής. Σύμφωνα με την επίσημη ιστοσελίδα της, το BRI προσδοκεί να αποτελέσει ένα διηπειρωτικό πέρασμα που συνδέει την Κίνα με την υπόλοιπη ασιατική ήπειρο και την Ευρώπη από ξηράς, και από θαλάσσης μέσω της σύνδεσης των παράκτιων περιοχών της Κίνας με τη Νοτιοανατολική και τη Νότια Ασία, τον Νότιο Ειρηνικό, τη Μέση Ανατολή και την Ανατολική Αφρική, μέχρι την Ευρώπη. Πρόκειται για ένα έργο εμπνευσμένο από την ιδέα του Δρόμου του Μεταξιού που δημιουργήθηκε κατά τη διάρκεια της Δυναστείας Han, πριν από 2.000 χρόνια. Μεταξύ των πέντε μεγάλων προτεραιοτήτων που θέτει, περιλαμβάνονται η πολιτική συντονισμού, η χρηματοοικονομική ολοκλήρωση και η συνδεσιμότητα πρώτων υλών και ανθρώπων (Pingchao, 2023).
Όχι μόνο μέσω του BRI, αλλά και με την διοργάνωση του China International Travel Mart (CITM) από το 2001, της πρώτης διεθνούς ταξιδιωτικής έκθεσης της χώρας με προσωπικό της, εγκεκριμένο εμπορικό σήμα (Brand), η χώρα έχει διευρύνει αισθητά την προσέλκυση διεθνών επισκεπτών και τη δημιουργία σχέσεων με γείτονες πόλεις, καθώς η έκθεση πραγματοποιείται με εναλλασσόμενη συνδιοργάνωση στη Σαγκάη και το Κουνμίνγκ, ετησίως. Αποτελεί πόλο έλξης για τουριστικά ιδρύματα, ταξιδιωτικά γραφεία, αεροπορικές εταιρείες, πολιτιστικά ιδρύματα και μουσεία, από 31 επαρχίες, δήμους και αυτόνομες περιοχές της Κίνας, και 100 ακόμα χώρες του υπόλοιπου κόσμου. Η συνεργασία και οι διαπραγματεύσεις που προωθεί η έκθεση στον τουριστικό τομέα, συνδυάζοντας τις ψηφιακές με τις παραδοσιακές τεχνολογίες, στοχεύουν στην επέκταση της τουριστικής αγοράς και της ενθάρρυνσης της παγκόσμιας εμπορικής συνεργασίας (China International Travel Mart, n.d.).
Συνοψίζοντας, η τουριστική βιομηχανία της Κίνας επιτρέπει στην τελευταία να συμβάλει στην ανάπτυξη μιας διεθνούς σύγκλισης. Η σειρά των πρωτοπόρων πρωτοβουλιών που λαμβάνει, καθιστούν τον τουρισμό ουσιαστικό άξονα επικοινωνίας των πολιτιστικών ανταλλαγών και της διπλωματίας, που προωθούν αβίαστα τους στρατηγικούς διπλωματικούς στόχους της Κίνας.
Μαρία Ποταμιάνου
Βιβλιογραφία:
Blazyte, A. (2024). International tourist arrivals in China 2010-2023. statista: https://www.statista.com/statistics/234785/international-tourists-arrivals-in-china/
China International Travel Mart. (χ.χ.). Ανάκτηση από China International Travel Mart: http://www.citm.com.cn/zh_en/content/152.html
(2023). China releases new five-year plan for culture, tourism. Urban Planning Society of China: https://en.planning.org.cn/planning/view?id=907
Pingchao, H. (2023, June 26). Ανάκτηση από BELT AND ROAD PORTAL: https://eng.yidaiyilu.gov.cn/p/0N4P7CF0.html
unesco. (1985). World Heritage Convention. China: https://whc.unesco.org/en/statesparties/cn
unesco. (2008-2022). Elements on the Lists of Intangible Cultural Heritage. China-Elements on the Lists: https://ich.unesco.org/en/state/china-CN?info=elements-on-the-lists
Wei Wei, F. W. (2024, December). Comprehensive impacts of high-speed rail and air transport on tourism development in China. Transportation Research Part A: Policy and Practice: https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0965856424003112
Ελληνική Δημοκρατία, Υπουργείο Εξωτερικών. (2023, Δεκέμβριος 14). ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ-ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ. Ανάκτηση από https://www.mfa.gr/dimereis-sheseis-tis-ellados/china/morphotikes-politistikes-sxeseis-kai-apodimos-ellinismos.html
Πηγή εικόνας: