
Όταν συζητάμε για την Ευρώπη τα περισσότερα θέματα αφορούν την επικαιρότητα, δηλαδή την πολιτική, την οικονομία ακόμη και το μεταναστευτικό. Η κατάσταση όμως άλλαξε όταν η Μελίνα Μερκούρη και ο Τζακ Λαγκ αποφάσισαν το 1985 να θέσουν τα θεμέλια για την προβολή της πολιτιστικής ομορφιάς της ευρωπαϊκής ηπείρου μέσω της ιδέας «Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης». Οι πόλεις που επιλέγονται διατηρούν τον τίτλο της Ευρωπαϊκής Πολιτιστικής Πρωτεύουσας για περίοδο 12 μηνών ενώ ταυτόχρονα δεσμεύονται να πραγματοποιήσουν πολιτιστικές εκδηλώσεις.
Οι πόλεις με αναπτυσσόμενη οικονομία επιλέγουν να φιλοξενούν πολιτιστικές εκδηλώσεις προκειμένου μέσω της ήπιας ισχύος να βελτιώσουν την εικόνα των πόλεων, να αυξήσουν την επισκεψιμότητά τους, αλλά και για να προσελκύσουν επενδύσεις. Η πόλη του Rotterdam είναι παγκοσμίως γνωστή, καθώς διαθέτει το μεγαλύτερο λιμάνι παγκοσμίως, ενώ ταυτόχρονα κατά την περίοδο του 2000 θεωρούνταν η πόλη των σκληρά εργαζομένων και της παραγωγής. Ωστόσο, μετά από μεγάλες καμπάνιες, το Rotterdam κατάφερε να κερδίσει τον τίτλο της ευρωπαϊκής πολιτιστικής πρωτεύουσας το 2001. Κυρίαρχος στόχος ήταν η δημιουργία της ιδέας ότι το Rotterdam αποτελεί έναν πλούσιο πολιτιστικό προορισμό τόσο για τους Ολλανδούς όσο και για τους τουρίστες. Η μικρή πόλη της Ολλανδίας αύξησε την ισχύ της και δημιούργησε συγκριτικό πλεονέκτημα έναντι των υπολοίπων πόλεων της Ευρώπης, εξαιτίας της μοντέρνας αρχιτεκτονικής αλλά και των πλούσιων φυσικών τοπίων, που την κατέστησαν ως έναν από τους πιο ελκυστικούς προορισμούς της Ευρώπης.
Έτσι, το Rotterdam πρόβαλε την εικόνα μίας πόλης που αναπτύσσεται ραγδαία τόσο σε οικονομικό όσο και σε πολιτιστικό επίπεδο. Προσέλκυσε ένα μεγάλο αριθμό επενδυτών και τουριστών, ενώ σύμφωνα με έρευνες που διεξάχθηκαν εκείνη την περίοδο το ποσοστό των επισκεπτών που το έβλεπαν ως κατάλληλο προορισμό για πολιτιστικές διακοπές αυξήθηκε από 3% το 1998 σε 8% το 2001. Ταυτόχρονα, οι τουρίστες που επισκέφτηκαν την Ολλανδία αυξήθηκαν ενώ ενισχύθηκαν οι τοπικές επιχειρήσεις και τα καταστήματα της πόλης. Επιπλέον, η οργάνωση πολιτιστικών εκδηλώσεων απαιτούσε την αναγέννηση των αστικών δομών όπως θέατρα και πολιτιστικά κέντρα, και έτσι δόθηκε στην πόλη μία σύγχρονη εμφάνιση και νέες θέσεις εργασίας για τους πολίτες.
Επιπροσθέτως, η αναγνώριση του Rotterdam ως ευρωπαϊκή πολιτιστική πρωτεύουσα προώθησε την δημιουργία και την ανάπτυξη των πολιτιστικών και δημιουργικών βιομηχανιών στην περιοχή, ενισχύοντας την οικονομία μέσω των νέων επιχειρηματικών ευκαιριών. Ακόμη, το Rotterdam απέκτησε διεθνή αναγνώριση ως πόλη που συνδυάζει την οικονομική και πολιτιστική ανάπτυξη. Τέλος, οι πολιτιστικές εκδηλώσεις προώθησαν την συμμετοχή και αλληλεπίδραση των Ολλανδών κατοίκων της πόλης με τους Ευρωπαϊους τουρίστες ενισχύοντας την κοινωνική συνοχή μεταξύ των διαφορετικών κοινοτήτων.
Η Sharon Zukin (1995) αποτύπωσε εξαιρετικά την σημασία της εκμετάλλευσης του πολιτιστικού πλούτου αναφέροντας ότι «Με την εξαφάνιση των τοπικών μεταποιητικών βιομηχανιών και τις περιοδικές κρίσεις στην κυβέρνηση και τα οικονομικά, ο πολιτισμός είναι όλο και περισσότερο η επιχείρηση των πόλεων, η βάση των τουριστικών τους αξιοθέατων και του μοναδικού, ανταγωνιστικού τους πλεονεκτήματος. Η αύξηση της πολιτιστικής κατανάλωσης (της τέχνης, του φαγητού, της μόδας, της μουσικής, του τουρισμού) και των βιομηχανιών που την εξυπηρετούν τροφοδοτεί τη συμβολική οικονομία της πόλης και την ορατή ικανότητά της να παράγει τόσο σύμβολα όσο και χώρο». Ο στόχος επιτεύχθηκε καθώς η αντίληψη ότι το Rotterdam αποτελεί έναν προορισμό όπου συνδυάζει τεχνολογική και οικονομική ανάπτυξη με τον πολιτιστικό πλούτο, η οποία δημιουργήθηκε κατά το 2001 συνεχίζει να επικρατεί για το Rotterdam μέχρι και σήμερα.
Χριστίνα Λάσπα
Βιβλιογραφία:
Frank Go, Marcel Gribling and Mirjam van Dueren den Hollander. 2000. «Rotterdam 2001: Creating More Cultural Capital than it Costs ». Διαθέσιμο σε: https://www.jstor.org/stable/41064686
Greg Richard and Julie Wilson. 2004. «The Impact of Cultural Events on City Image: Rotterdam, Cultural Capital of Europe 200». Διαθέσιμο σε: https://www.researchgate.net/publication/228559485_The_Impact_of_Cultural_Events_on_City_Image_Rotterdam_Cultural_Capital_of_Europe_2001
Jan Buursink. 1999. «The cultural strategy of Rotterdam ». Διαθέσιμο σε: https://journals.openedition.org/cybergeo/1203
Πηγή εικόνας: