
Οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες για την χώρα μας ομολογουμένως δεν αποτελούν έναν τόσο δημοφιλή θεσμό, σε σχέση ειδικά με άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Μια από τις χώρες που αντιθέτως οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί είναι υψίστης σημασίας είναι η Νορβηγία. Οι παγωμένες θερμοκρασίες της και το τραχύ, ορεινό της κλίμα, την έχουν καταστήσει ως την πιο επιτυχημένη από άποψη μεταλλίων χώρα του θεσμού. Η μικρή Νορβηγία των 5 εκατομμυρίων ανθρώπων, έχει σήμερα περισσότερα μετάλλια στους Χειμερινούς Ολυμπιακούς από μεγαθήρια, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Ρωσία και η Κίνα ενώ συνήθως τερματίζει πρώτη στον πίνακα μεταλλίων κάθε Ολυμπιάδας.
Αυτή η δυσανάλογη επιτυχία της Νορβηγίας όμως, όπως είναι φυσικό, δεν εξηγείται μόνο από τα εξαιρετικά γεωγραφικά και κλιματολογικά δεδομένα της. Οι Νορβηγοί σαν λαός έχουν αναπτύξει μια μακρά παράδοση ενασχόλησης με τα χειμερινά αθλήματα, η οποία πλέον αποτελεί ένα εθνικό χαρακτηριστικό και αναπαράγεται συνεχώς στα πλαίσια της νορβηγικής κοινωνίας. Το πιο δημοφιλές από όλα τα χειμερινά αθλήματα στην Νορβηγία είναι το cross-country σκι, και αποτελεί εβδομαδιαία ασχολία για πολλούς Νορβηγούς, ακόμα κι αν μένουν στην μητροπολιτική περιοχή του Όσλο. Παλαιότερα, οι ικανότητες που χρειαζόταν να διαθέτει κανείς για να εξασκεί το cross-country σκι, ήταν πολλές φορές απαραίτητες για τις απλές καθημερινές μετακινήσεις των ανθρώπων, συνήθως κατά τους χειμερινούς μήνες. Η πυκνή χιονόπτωση και ο πάγος που σχηματιζόταν στους δρόμους οδηγούσε πολλούς Νορβηγούς, σε πόλεις και ύπαιθρο, να κινούνται με παγοπέδιλα ή έστω καρφιά, προκειμένου να φτάνουν γρήγορα και με ασφάλεια στους προορισμούς τους.
Πέρα όμως από τον χρηστικό τους ρόλο, τα χειμερινά αθλήματα έχουν και μια σημαντική κοινωνική λειτουργία για την Νορβηγία. Τα συγκεκριμένα αθλήματα κάνουν τους Νορβηγούς να ενώνονται σαν έθνος, τόσο μέσα από την ενεργή ενασχόληση με αυτά, όσο και μέσα από την απλή παρακολούθηση αθλητικών διοργανώσεων. Επιπλέον, πολλοί νεοφερμένοι πρόσφυγες και μετανάστες, πέρα από τα εντατικά μαθήματα νορβηγικής γλώσσας που κάνουν, πολλές φορές στα πλαίσια των προγραμμάτων ένταξης τους καλούνται να συμμετάσχουν σε κάποια χειμερινή αθλητική δραστηριότητα προκειμένου να υιοθετήσουν στην πληρότητα του τον νορβηγικό τρόπο ζωής. Αυτό το μέτρο έχει υιοθετηθεί σε κάποιον βαθμό και από γειτονικά κράτη, όπως η Σουηδία και η Φινλανδία, ωστόσο η Νορβηγία είναι εκείνη που το έχει αναγάγει σε μεγαλύτερη κλίμακα, εξαιτίας και της μεγάλης οικονομικής της άνεσης και των πόρων που μπορεί να διαθέσει.
Θίγοντας το θέμα της χρηματοδότησης και των προγραμμάτων μάλιστα, έναν μεγάλο ρόλο στην διάδοση και διατήρηση της λαμπρής αθλητικής παράδοσης της Νορβηγίας στα χειμερινά αθλήματα, τόσο σε ερασιτεχνικό επίπεδο, όσο και σε επίπεδο αθλητισμού, έχει παίξει και το εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας. Ως ένα προτεσταντικά δομημένο έθνος, οι Νορβηγοί κατά τις τελευταίες δεκαετίες, έχουν δώσει ιδιαίτερη έμφαση στην παιδεία τους και κατ’ επέκταση και στην εκγύμναση τους μέσω αυτής. Σε πολλά σχολεία, ειδικά στην ύπαιθρο που κάτι τέτοιο είναι σαφώς πιο εύκολο, ενθαρρύνεται η εξάσκηση σε αθλήματα που προϋποθέτουν πάγο ή χιόνι κατά τις ώρες της γυμναστικής στο ωρολόγιο πρόγραμμα, ενώ στις περισσότερες περιοχές που φιλοξενούν σχολεία, δεν είναι δυσεύρετες αθλητικές εγκαταστάσεις, όπως πίστες για σκι, έλκηθρα κ.α., αλλά και παγοδρόμια.
Κλείνοντας, θα ήθελα να επισημάνω τον πιο σημαντικό λόγο που οι Νορβηγοί μπορούν να υπερηφανεύονται ότι έχουν διακριθεί, όσο κανένα άλλο έθνος, στις διεθνείς διοργανώσεις και που συμπυκνώνει όλα τα παραπάνω στοιχεία. Η Νορβηγία έχει χτίσει έναν ισχυρό, καλοκουρδισμένο μηχανισμό ανάδειξης αθλητών, αποτελεσματικής στήριξης τους και προώθησης τους σε όλες τις κορυφαίες διοργανώσεις. Παρά την μακρά τους παράδοση, και τα φυσικά γεωγραφικά τους πλεονεκτήματα, οι Νορβηγοί, χωρίς τον κρατικό τους παράγοντα να βοηθά διαρκώς νέα παιδιά να αναδειχθούν, δεν θα ήταν παρά μια μετρίως επιτυχημένη χώρα στην διεθνή σκηνή. Το μυστικό επομένως για την εξωπραγματική διαφήμιση του νορβηγικού brand, μέσω των διεθνών τουρνουά και των Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων, είναι κατά βάσιν η σωστή διαχείριση των ταλαντούχων αθλητών από την ίδια την Νορβηγία και η φιλοσοφία αριστείας που χαρακτηρίζει ολόκληρη την κουλτούρα του νορβηγικού αθλητισμού. Είθε μια μέρα να μπορέσουμε και στην Ελλάδα να αποκτήσουμε μια αντίστοιχη νοοτροπία και για τους δικούς μας αθλητές…
Νίκος Διονυσάτος
Πηγές:
-Not just snow: what’s the secret to Norway’s Winter Olympic success? – The Guardian
https://www.theguardian.com/sport/2022/feb/17/secret-behind-norway-winter-olympic-success
-It’s Norway’s Games Again. What’s Its Secret? – The New York Times
-Column: Norway’s hands-off approach to youth sports might explain why they’re so good when they get older – The San Diego Union-Tribune
-Norwegians win big at the Winter Olympics, but their youth sports focus on fun – The Washington Post
https://www.washingtonpost.com/kidspost/2022/03/03/norway-is-a-youth-sports-model/