Η ψηφιακή διπλωματία συνδυάζει τη διπλωματία με την τεχνολογία και αποτυπώνει την καινοτομία του αναδυόμενου αυτού διπλωματικού εργαλείου. Η περίπτωση της Σουηδίας συνιστά πρωτοπόρο χώρα στην ψηφιοποίηση των δημόσιων υπηρεσιών. Παράδειγμα πρώιμης υιοθέτησης, που αποκαλύπτει και τη σύμπλευση δημόσιας και ψηφιακής διπλωματίας, αποτελούν οι δραστηριότητες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης του πρωτοπόρου Σουηδού πρώην πρωθυπουργού Carl Bildt.
Μάλιστα, από το 2005, η σουηδική κυβέρνηση εισήγαγε την «επίσημη» ηλεκτρονική ταυτότητα που περιέχει βιομετρικά δεδομένα. Πρόκειται για μία νέα «εθνική ταυτότητα» (nationellt identitetskort), η οποία βέβαια δεν είναι υποχρεωτική και δεν αντικαθιστά τις προηγούμενες χάρτινες ταυτότητες. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί τόσο ως απόδειξη ταυτότητας και ιθαγένειας, όσο και ως έγκυρο ταξιδιωτικό έγγραφο εντός του χώρου Σένγκεν.
Στη συνέχεια, το σουηδικό ΥΠΕΞ διοργάνωσε το πρώτο συνέδριο και εργαστήριο «Πρωτοβουλία της Στοκχόλμης για την Ψηφιακή Διπλωματία» (Stockholm Initiative for Digital Diplomacy) τον Ιανουάριο 2014. Σε αυτή τη πρώτη μεγάλη διεθνή συνάντηση για την ψηφιακή διπλωματία συγκεντρώθηκαν παγκόσμιοι ηγέτες του τομέα προκειμένου να εντοπίσουν προκλήσεις και να δώσουν νέες ιδέες.
Η κυβέρνηση δεσμεύεται σε επιχειρηματική καινοτομία, η οποία συνιστά ουσιαστικό μέρος των φιλοδοξιών της χώρας για μία ηγετική θέση στην ψηφιοποίηση, σύμφωνα με την υφυπουργό (Sweden’s Deputy Prime Minister and Minister for Energy, Business and Industry) Ebba Busch. Για να επιτευχθεί αυτό απαιτείται καλή συνεργασία μεταξύ ιδιωτικού και δημόσιου τομέα.
Σύμφωνα με μία αξιολόγηση του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (Ο.Ο.Σ.Α.) του 2018, η Σουηδία συγκαταλέγεται μεταξύ των κορυφαίων χωρών όσον αφορά τη διάδοση και τη χρήση των ψηφιακών τεχνολογιών. Η χρήση του διαδικτύου από ιδιώτες και επιχειρήσεις είναι ευρέως διαδεδομένη και τα ψηφιακά χάσματα ανάλογα με την ηλικία, την εκπαίδευση, το εισόδημα και το μέγεθος της επιχείρησης είναι στενότερα από ό,τι στις περισσότερες χώρες του Ο.Ο.Σ.Α. Η διαθεσιμότητα, η ποιότητα και η προσιτή τιμή της ευρυζωνικότητας συγκαταλέγονται μεταξύ των καλύτερων στον Ο.Ο.Σ.Α.
Ο Οργανισμός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, ο οποίος ιδρύθηκε το 2018 για να λειτουργήσει ως κόμβος για την ψηφιοποίηση του δημόσιου τομέα, έχει αυξήσει την ικανότητα και τους πόρους που σχετίζονται με τον πρωταρχικό του στόχο, για να βελτιώσει τον συντονισμό της ψηφιοποίησης του δημόσιου τομέα και την υποστήριξή του σε κεντρικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο. Δύο νέες κυβερνητικές αναθέσεις δόθηκαν για τη δημιουργία ενός κοινού δημόσιου τομέα ψηφιακής υποδομής με στόχο την ανταλλαγή πληροφοριών και τη δημιουργία ενός εθνικού συστήματος βασικών δεδομένων πλαισίου στη δημόσια διοίκηση το 2021.
Σύμφωνα με το ενημερωτικό δελτίο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη Ψηφιακή Δημόσια Διοίκηση (2021), κάποιες από τις υπηρεσίες που προσφέρονται διαδικτυακά είναι οι εξής: το ληξιαρχείο, που υπεύθυνη είναι η Σουηδική Φορολογική Υπηρεσία (Skatteverket), το μητρώο οχημάτων, που υπεύθυνη είναι η Σουηδική Υπηρεσία Μεταφορών (Transportstyrelsen), το μητρώο επιχειρήσεων, που η υπεύθυνη αρχή είναι η Σουηδική Υπηρεσία Εγγραφής Εταιρειών (Bolagsverket), και το κτηματολόγιο, που η Σουηδική αρχή είναι η Εθνική Κτηματική Υπηρεσία (Lantmäteriet).
Είναι σημαντικό να αναφερθεί το γεγονός πως πρόσφατα η σουηδική κυβέρνηση εγκαινίασε ένα τετραετές σχέδιο με στόχο την επιτάχυνση του ψηφιακού μετασχηματισμού των δημόσιων υπηρεσιών και των σημαντικών κυβερνητικών τομέων, όπως είναι η υγειονομική περίθαλψη, η εκπαίδευση και η εθνική ασφάλεια, γνωστό ως “Digital Transformation Infrastructure Plan” (DTIP).
Το Τμήμα Επικοινωνίας του σουηδικού ΥΠΕΞ είναι υπεύθυνο για τη δημιουργία των κατάλληλων εργαλείων για τη προώθηση μεταξύ άλλων και της ψηφιακής διπλωματίας, με στόχο να προβληθούν οι σουηδικές αξίες και τα πολιτικά επιτεύγματα στο εξωτερικό, καθώς και να διατηρηθούν οι σχέσεις με το διεθνές κοινό και τα υπόλοιπα κράτη. Αυτό επιτυγχάνεται μέσω πολύπλευρης στρατηγικής θεσμικής προσαρμογής.
Παράδειγμα επιτυχούς περίπτωσης χρήσης ψηφιακής διπλωματίας αποτελεί η πρεσβεία της Σουηδίας στο Βουκουρέστι. Σύμφωνα με έρευνα, με στόχο την εύρεση των λόγων πίσω από την επιτυχία της ψηφιακής διπλωματίας, η σελίδα στο Facebook της συγκεκριμένης πρεσβείας αποδόθηκε στη «σωστή κατανόηση της επικοινωνίας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης του πολιτιστικού και κοινωνικού προφίλ του κοινού στο οποίο απευθύνεται», έχοντας ως στόχο το κοινό και αναδεικνύοντας έτσι την ήπια ισχύ της.
Συμπεραίνοντας, η ψηφιακή διπλωματία αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας όλων μας και ιδίως της νέας γενιάς, ως εκ τούτου θα πρέπει να προσαρμόζεται για να εξυπηρετήσει τις ανάγκες της σύγχρονης εποχής.
Ελπίδα Ρέρρα
Πηγές
Anton, A., & Lăcătuș, M. (2022). Digital Diplomacy: The Case of the Embassy of Sweden in Bucharest. In Sebastião, S.P. & Spínola, S.d.C. (Eds.), Diplomacy, Organisations and Citizens: A European Communication Perspective, 199-218.
Computer Weekly, ‘Swedish government launches accelerated digitisation plan’, 19 January 2023, https://www.computerweekly.com/news/252529304/Swedish-government-launches-accelerated-digitisation-plan (accessed 28 November 2023).
Ericsson, ‘Sweden’s Deputy Prime Minister: Government will support digitalization’, 4 April 2023, https://www.ericsson.com/en/news/2023/4/swedish-government-commits-to-digitalization (accessed 27 November 2023).
European Commission, ‘Digital Public Administration factsheet 2021, Sweden’ https://joinup.ec.europa.eu/sites/default/files/inline-files/DPA_Factsheets_2021_Sweden_vFinal.pdf (accessed 30 November 2023).
Hayden, C. (2018) Digital Diplomacy. The Encyclopedia of Diplomacy, p. 1.
OECD (2018), OECD Reviews of Digital Transformation: Going Digital in Sweden, OECD Reviews of Digital Transformation, OECD Publishing, Paris, https://read.oecd-ilibrary.org/science-and-technology/oecd-reviews-of-digital-transformation-going-digital-in-sweden_9789264302259-en#page170 (accessed 29 November 2023).
Pelling, J. (2015). When Doing Becomes the Message: The case of the Swedish digital diplomacy. In C. Bjola & M. Holmes (Eds.), Digital Diplomacy (pp. 164-180). Routledge.
Stockholm Initiative for Digital Diplomacy, Wikipedia, https://en.wikipedia.org/wiki/Stockholm_Initiative_for_Digital_Diplomacy (accessed 9 March 2024).
Eικόνα: