
Και ποιος δεν έχει διαβάσει Σαίξπηρ!
Ακόμα και όσοι δεν έχουν άμεση επαφή με κάποιο έργο του, πιθανότατα έχουν χρησιμοποιήσει άθελά τους φράσεις που έχει πει ή που γράψει σε κάποιο θεατρικό έργο ή ποιήμα του. Η αγάπη του κόσμου για τον Σαίξπηρ είναι αδιαμφισβήτητη και διαχρονική. Και, με βάση αυτό σε συνδυασμό με την τάση του θεατρικού συγγραφέα να περνάει διαχρονικά και καίρια μηνύματα μέσα από τα κείμενά του, οι Η.Π.Α. προχώρησαν σε μία επιτυχημένη πρωτοβουλία Πολιτιστικής Διπλωματίας.
Πρόκειται για τη δημιουργία του προγράμματος “Shakespeare in American Communities” (Ο Σαίξπηρ στις Αμερικανικές Κοινότητες), το οποίο ξεκίνησε το 2003 και αποτελεί μια πρωτοβουλία διπλωματίας του Θεάτρου, που απλώνεται σε κάθε άκρη των Η.Π.Α. Η συγκεκριμένη ενέργεια ξεκίνησε από το “National Endowment for the Arts (NEA)”, σε συνεργασία με το “Shakespeare Theatre Company” και άλλους καλλιτεχνικούς οργανισμούς και εφαρμόζεται στην Αμερική με μεγάλη επιτυχία.
Στόχος του προγράμματος είναι η παρακολούθηση επαγγελματικών παραστάσεων με βάση έργα του Σαίξπηρ από ανθρώπους που κατοικούν σε απομακρυσμένες και λιγότερο προνομιούχες κοινότητες στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ουσιαστικά, το πρόγραμμα εστιάζει στη βελτίωση της πρόσβασης μαθητών και δασκάλων, καθώς και του ευρύτερου κοινού σε υψηλής ποιότητας θεατρικές παραγωγές, προάγοντας έτσι τις τέχνες και ενισχύοντας το πολιτιστικό στοιχείο στους κατοίκους των περιοχών όπου η καλλιτεχνική εκπαίδευση είναι περιορισμένη.
Άλλωστε, το θέατρο πάντα αποτελούσε ένα ισχυρό εργαλείο πολιτιστικής διπλωματίας, καθώς προάγει την αλληλοκατανόηση, την ανάπτυξη ενσυναίσθησης για τα πάθη άλλων λαών και τη διάδοση της ιστορικής πορείας των χωρών. Συγχρόνως, μέσω της διπλωματίας του θεάτρου, επιτυγχάνεται και η επικοινωνία αξιών, όπως για παράδειγμα η δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Με βάση τα ανωτέρω και στο πλαίσιο της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής, το θέατρο χρησιμοποιείται για την ενίσχυση των σχέσεων με άλλες χώρες, μέσω του προγράμματος “Shekespeare in American Communities”, το οποίο χαρακτηρίζεται από μία σειρά από επιτεύγματα.
Αρχικά, το πρόγραμμα “ταξιδεύει” σε όλες τις Πολιτείες των Η.Π.Α, ενώνοντας νοοτροπίες και ενισχύοντας το ήδη υπάρχουν εκπαιδευτικό σύστημα. Μέσα από επαγγελματικές παραστάσεις έργων του Σαίξπηρ, οι μαθητές και οι κάτοικοι απομακρυσμένων περιοχών έρχονται σε επαφή με την θεατρική τέχνη και αποκτούν μία ευρύτερη εικόνα του κόσμου και του πολιτισμού. Συχνά, οι θεατρικές παραγωγές συνοδεύονται από εργαστήρια, συζητήσεις και masterclasses, ενώ υπάρχει η πιθανότητα οι παραστάσεις να περιλαμβάνουν δύο γλώσσες, βοηθώντας έτσι μετανάστες να αντιληφθούν σε βάθος τα νοήματα του έργου.
Ως αποτέλεσμα, το πρόγραμμα “Shakespeare in American Communities” συμβάλλει στην εκπαίδευση των μαθητών μέσω του θεάτρου, ενώ συγχρόνως οι ίδιοι οι μαθητές, οι δάσκαλοι και ο κοινωνικός τους περίγυρος εμπλέκονται ενεργά στη διαδικασία της παραγωγής και της παρακολούθησης των θεατρικών έργων.
Επιπρόσθετα, ένα ιδιαίτερα σημαντικό χαρακτηριστικό της συγκεκριμένης πρωτοβουλίας αποτελεί και το γεγονός ότι ενισχύεται η συμπερίληψη των μειονοτήτων, όπως για παράδειγμα των κατοίκων που προέρχονται από άλλες χώρες εκτός των Η.Π.Α, ή που δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να παρακολουθήσουν υψηλής ποιότητας θεατρικές παραστάσεις. Συγχρόνως, άτομα που βρίσκονται σε ιδρύματα ή και σε σωφρονιστικά ιδρύματα, αποκτούν τη δυνατότητα να αισθανθούν και πάλι μέρος της ευρύτερης Αμερικάνικης κοινότητας και έρθουν ένα βήμα πιο κοντά στον πολιτισμό.
Ένα εξίσου σημαντικό επίτευγμα της συγκεκριμένης δράσης είναι η αξιοποίηση ενός Άγγλου θεατρικού συγγραφέα, ποιητή και ηθοποιού ως μέσο διάδοσης της τέχνης και ως εργαλείο εκπαίδευσης. Μία τέτοια κίνηση προάγει την σύνδεση των δύο χωρών και, συγχρόνως, συμβάλλει στο να έρθουν οι Αμερικανοί σε άμεση επαφή με άλλους πολιτισμούς και τη φιλοσοφία τους.
Ουσιαστικά, οι Η.Π.Α. διαδίδουν την οικουμενική αξία του θεάτρου και συμβάλλουν στην επίτευξη ενός από τους στόχους της Διπλωματίας του Θεάτρου, δηλαδή την ένωση διαφορετικών λαών, κουλτούρων, αντιλήψεων και σκεπτικών πάνω σε μία θεατρική σκηνή. Πρόκειται για μία ιδιαίτερα σημαντική πρωτοβουλία Πολιτιστικής Διπλωματίας, κατά την οποία οι λιγότερο ευνοημένοι Αμερικανοί αποκτούν μεγαλύτερη παιδεία, ουσιαστικότερη επαφή με άλλους πολιτισμούς και την αίσθηση ότι συμβάλλουν στην υλοποίηση ενός τόσο σημαντικού έργου, όσο μία θεατρική παράσταση του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ.
Ευαγγελία Καραχάλιου
Βιβλιογραφία:
(2024, Οκτώβριος 29). Shakespeare in American Communities Expands to Support Apprenticeships, Community-Based Theater Engagement. National Endowment for the Arts. Ανακτήθηκε από: https://www.arts.gov/news/press-releases/2024/shakespeare-american-communities-expands-support-apprenticeships-community-based-theater-engagement
Meachum Α. (2024, Σεπτέμβριος 28). Shakespeare performance coming to east Texas. Aol.com.
Ανακτήθηκε από: https://www.aol.com/shakespeare-performance-coming-east-texas-015438097.html?guccounter=1&guce_referrer=aHR0cHM6Ly93d3cuZ29vZ2xlLmNvbS8&guce_referrer_sig=AQAAAEghrNgjR6uxiJKSjlbWzSHwkrF_mxHu8jEjmOfYLvoOUq-pZHLmGfeRMBkJl4EzTEwPdabE4zawk4q_GS9WDvWSbkO_36DZbtzlfFen1_VgIY4Rklk3Pyf4VqryQETiOQNPMhlMc-d6vVrqlJ7wJ4cjAmnxQ_zX56542phmNuyU
Η εικόνα ανακτήθηκε από: www.canva.com