Η μετά-πανδημική εποχή για το Μαρόκο μοιάζει να εμφορείται από μία διάθεση ανάδειξης της χώρας ως κέντρο προόδου και σταθερότητας για τα κράτη του Μαγκρέμπ. Η χιλιόχρονη ιστορία που συνοδεύει το Μαρόκο αποτελεί έναν εν δυνάμει καταλύτη για τη μετατροπή της πρωτεύουσας Rabat σε πολιτιστικό κέντρο της Βορείου Αφρικής.
Αντίθετα με την καταπιεστική και πολιτιστικά εσωστρεφή ηγεμονία υπό τον Βασιλιά Hassan, ο Βασιλιάς Mohammed VI, κατά την διάρκεια των τελευταίων δύο δεκαετιών, έχει επιδείξει ιδιαίτερο ζήλο για θέματα πολιτισμού, γεγονός που εκπορεύεται από το προσωπικό του πάθος για την τέχνη. Όμως, η ελευθερία της έκφρασης επιτρέπεται μέχρι το σημείο όπου δεν εμπλέκονται η πολιτική, η θρησκεία και θέματα ηθικής. Πολλοί καλλιτέχνες έχουν διωχθεί ή και φυλακισθεί. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η ηθοποιός Loubna Abidar, η οποία αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την χώρα μετά τη συμμετοχή της σε ταινία η οποία προκάλεσε αναστάτωση στην κυβέρνηση, ενώ κατά την διάρκεια της Αραβικής Άνοιξης, ο ράπερ L7a9d καταδικάστηκε σε δύο χρόνια φυλάκιση μετά την κριτική που άσκησε στην μοναρχία.
Η διάθεση τόσο του Βασιλιά όσο και της κυβέρνησης, ως προς τη αξιοποίηση του πολιτισμού, δεν αφορά τόσο στην απελευθέρωση των τεχνών και την ελευθερία της έκφρασης, αλλά αποτελεί μέρος μίας πολιτικής που έχει αναπτύξει το Μαρόκο προκειμένου να βελτιώσει την εξωτερική του εικόνα. Σκοπός της μαροκινής κυβέρνησης είναι ο πολιτισμός να αποτελέσει πολύ σημαντικό κομμάτι της οικονομικής ανάπτυξης της και της διεθνούς εικόνας, αξιοποιώντας τον στρατηγικά ως κομμάτι της εξωτερικής πολιτικής του Βασιλείου.
Κατά τη διάρκεια των τελευταίων δύο δεκαετιών έχουν πραγματοποιηθεί πάρα πολλά πολιτιστικά φεστιβάλ σε ολόκληρη τη χώρα υπό τη χορηγία των ανακτόρων. Το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου και το Mawazine στην πρωτεύουσα Rabat είναι χαρακτηριστικά παραδείγματα, τα οποία έχουν αξιοποιηθεί επικοινωνιακά, τραβώντας τα φώτα της διεθνούς δημοσιότητας. Έτσι, η εικόνα που επιχειρεί να προβάλλει το Μαρόκο προσιδιάζει σε μία δυτικού τύπου χώρα όπου επικρατούν συνθήκες καλής διακυβέρνησης, κοινωνικής ένταξης όλων των στρωμάτων, όπου η ανάπτυξη αφορά όλο το λαό και η άσκηση εξουσίας από το παλάτι χαρακτηρίζεται από μετριοπάθεια.
Η πολιτιστική διπλωματία στο Μαρόκο, προς το παρόν τουλάχιστον, φαίνεται να εξυπηρετεί τη βελτίωση της εικόνας του καθεστώτος, παρά τη βελτίωση της διεθνούς θέσης της χώρας. Παρόλα αυτά, θα ήταν άδικο να μην αναγνωρίσουμε τα παράπλευρα οφέλη που προκύπτουν για τη χώρα από την περαιτέρω ανάδειξη του πολιτισμού και των τεχνών τόσο σε οικονομικό, αλλά και κοινωνικό επίπεδο, αναλογιζόμενοι το σχετικά πρόσφατο εσωστρεφές και απομονωτικό παρελθόν.
Δημήτρης Λύτρας
Πηγές
https://www.csmd.ma/documents/CSMD_Report_EN.pdf
https://link.springer.com/article/10.1007/s10767-020-09390-4
https://www.bbc.com/news/business-14829617
https://pixabay.com/photos/morocco-tannery-skin-fez-color-3794306/