Το Βέλγιο είναι εξαιρετικά δημοφιλές, μεταξύ άλλων, και για τις παραδοσιακές πατάτες του, τις οποίες επιδιώκει να αναγνωρίσει ως στοιχείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς. Μάλιστα, το 2017, η χώρα αιτήθηκε στην UNESCO να αναγνωριστεί το πιάτο ως πολιτιστικός θησαυρός του Βελγίου, καθώς σύμφωνα και με ιστορικά στοιχεία, μπορεί να ειπωθεί ότι το Βέλγιο θεωρείται η γενέθλιος πατρίδα της πατάτας.
Η ιστορική προέλευση της βελγικής πατάτας τοποθετείται χρονολογικά στον 17ο αιώνα και ειδικότερα στο 1680, όταν οι κάτοικοι στην περιοχή Meuse Valley άρχισαν να τηγανίζουν λεπτές φέτες πατάτας, καθώς την περίοδο του χειμώνα, το ποτάμι που διέσχιζε την περιοχή είχε παγώσει λόγω τους πολικού ψύχους. Καθώς δεν ήταν σε θέση να τραφούν με ψάρια, η δημοτικότητα της πατάτας εξαπλώθηκε σταδιακά σε όλο το Βέλγιο, αλλά και σε παγκόσμια κλίμακα, με τον όρο «French Fries». Γιατί, όμως, αποδόθηκε αυτή η ονομασία, ενώ η προέλευση τους είναι βελγική;
Δεν υπάρχει μία ενιαία και ιστορικά αποδεκτή εξήγηση, αλλά έχουν διατυπωθεί δύο βασικές προσεγγίσεις. Αρχικά, οι Βέλγοι πιστεύουν ότι αυτό συνέβη κατά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο και πιο συγκεκριμένα, όταν Αμερικανοί στρατιώτες έφτασαν στο Βέλγιο και δοκίμασαν τηγανητές πατάτες. Βασική αιτία αποτελεί το γεγονός ότι η επίσημη γλώσσα των Βέλγων, εκείνη την εποχή, ήταν η γαλλική. Για αυτόν τον λόγο, ο όρος «γαλλική πατάτα» διατηρήθηκε και εδραιώθηκε.
Σύμφωνα με την δεύτερη εκδοχή, υποστηρίζεται ότι είναι πολύ πιθανό ο όρος «French» να μην αναφέρεται στον τόπο προέλευσης του πιάτου, αλλά μάλλον στην τεχνική που χρησιμοποιήθηκε για την παρασκευή του. Η μέθοδος «Frenching» περιλαμβάνει το κόψιμο των συστατικών, με τρόπο που εξασφαλίζει ομοιόμορφο μαγείρεμα, ιδιαίτερα κατά το τηγάνισμα. Ωστόσο, αξίζει να σημειωθεί ότι σε ορισμένες περιοχές της Νότιας Ολλανδίας, όταν αναφέρονται στις τηγανιτές βελγικές πατάτες, χρησιμοποιούν τον όρο «Φλαμανδικές πατάτες» (Flameche Fries).
Στις μέρες μας, το Βέλγιο διαθέτει πάνω από 5.000 σημεία πώλησης πατάτας, τα οποία και ξεπερνούν σε αριθμό τα εστιατόρια γρήγορου φαγητού, για παράδειγμα τα McDonald’s στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής. Εκτός, όμως, από αυτό, είναι εξαιρετικά εντυπωσιακή η διοργάνωση ετησίων φεστιβάλ πατάτας σε διάφορες περιοχές του Βελγίου, τα οποία προσελκύουν επισκέπτες από όλο τον κόσμο.
Ένα από τα σημαντικότερα και πιο γνωστά φεστιβάλ είναι το Fête de la Frite που λαμβάνει χώρα στο Jumet του Βελγίου, κυρίως, κατά την καλοκαιρινή περίοδο. Οι επισκέπτες του φεστιβάλ αυτού έχουν την δυνατότητα να γευτούν μια μεγάλη ποικιλία από βελγικές τηγανητές πατάτες, μαγειρεμένες με τον κλασικό παραδοσιακό τρόπο.
Οι τηγανιτές πατάτες, συχνά συνοδεύονται και συνδυάζονται με εκλεπτυσμένες σάλτσες και γαρνιτούρες. Κάθε χρόνο, το Fête de la Frite προχωρά στην διοργάνωση ενός διαγωνισμού μαγειρικής, βασισμένου στην τεχνογνωσία. Βασικός στόχος του διαγωνισμού είναι να επιτευχθεί η τελειότητα στην τραγανότητα, στη γεύση, αλλά και στη παρουσίαση του πιάτου. Παρόλα αυτά, το φεστιβάλ αυτό αποτελεί μία εξαιρετική ευκαιρία προώθησης της τοπικής παράδοσης και κουλτούρας. Συγκεκριμένα, μέσω αυτού, δεν προβάλλεται μόνο η γαστρονομία του Βελγίου, αλλά και η παραδοσιακή μουσική, ο χορός και οι καλλιτεχνικές εκφάνσεις που διέπουν την τοπική κοινωνία. Αυτό πραγματοποιείται λόγω των μουσικών εκδηλώσεων που μπορεί κανείς να απολαύσει κατά τη διάρκεια του φεστιβάλ . Μερικές ονομασίες, εξίσου εμβληματικών, βελγικών φεστιβάλ είναι οι ακόλουθες: το Friet Festival, το Fritkot Festival, το Friesland Festival, καθώς και το Fries & Dips Festival.
Συμπερασματικά, οι βελγικές πατάτες έχουν εξελιχθεί σε ένα πολιτιστικό σύμβολο, με βαθύ αντίκτυπο στη βελγική και παγκόσμια κοινότητα. Η δημοτικότητά τους εκτείνεται πέρα από τα εθνικά σύνορα, έχοντας γοητεύσει τους πολίτες όλου του κόσμου, που είχαν την ευκαιρία να τις γευτούν. Οι βελγικές πατάτες αντιπροσωπεύουν μια κοινή γαστρονομική εμπειρία, ενισχύοντας την αίσθηση ενότητας και υπερηφάνειας μεταξύ των Βέλγων. Δεν είναι απλώς ένα πιάτο, αλλά ένα σύμβολο της βελγικής ταυτότητας, που γιορτάζεται σε φεστιβάλ, ενώ η πολιτιστική επίδραση του είναι η απόδειξη της δύναμης του φαγητού στη σύνδεση των ανθρώπων, τη διατήρηση των παραδόσεων και τη δημιουργία αναμνήσεων.
Λιάνη Χριστίνα
Βιβλιογραφία:
The Delicious History of Belgian Fries (2022). Διαθέσιμο: https://theculturetrip.com/europe/belgium/articles/belgian-fries-a-delicious-piece-of-history/
French Fries are Belgian. Διαθέσιμο: https://originalfries.eu/the-best-french-fries/
Πηγή Φωτογραφίας:unsplash.com