Η επιστήμη και η τεχνολογία είναι διαρκώς αναπτυσσόμενες και συμβάλλουν στην εξέλιξη της ανθρωπότητας και στην βελτίωση της ζωής εν γένει. Η σημαντικότητα τους οδηγεί στο να χρησιμοποιούνται από τα κράτη όχι μόνο ως μέσο ανάπτυξης, αλλά και ως μέσο συνδιαλλαγής και διαλόγου με το εξωτερικό και με τα άλλα έθνη. Έχει επιπλέον την δύναμη να βελτιώσει τις διεθνείς σχέσεις μιας χώρας. Το Ιράν έχει προοδεύσει, τα τελευταία χρόνια, στη χρήση αυτού του είδους της πολιτιστικής διπλωματίας, η οποία ονομάζεται Επιστημονική Διπλωματία.
Είναι σημαντικό εδώ να γίνει μια σύντομη αναφορά στους τρόπους που μπορεί να ιδωθεί η επιστημονική διπλωματία καθώς υπάρχουν τρείς διαφορετικές οπτικές γωνίες που την απαρτίζουν. Η πρώτη εξ αυτών είναι η «διπλωματία για την επιστήμη», η δεύτερη «η επιστήμη στην διπλωματία» και η τρίτη η «διπλωματία για την επιστήμη».
To Υπουργείο Επιστήμης, Έρευνας και Τεχνολογίας, το οποίο ονομάστηκε έτσι το 2000 επί προεδρίας Κατάμι, έχει έναν πολύ βασικό ρόλο στην επιστημονική διπλωματία του Ιράν. To εν λόγω Υπουργείο, εκτός από την προσπάθεια αναβάθμισης των επιστημών εντός της χώρας, έχει στρέψει το βλέμμα, του τα τελευταία χρόνια, στις διεθνείς συνεργασίες με άλλα πανεπιστήμια, εκτός χώρας, δείχνοντας έτσι μια τάση εξωστρέφειας προς την διεθνή επιστημονική σκηνή. Αυτό το γεγονός έχει συμβάλει στο να αναβαθμιστεί η άποψη που έχει η κοινή γνώμη σε παγκόσμια κλίμακα για την προσφορά του Ιράν στην επιστήμη. Δραστηριοποιείται και στα τρία διαφορετικά πεδία της πολιτιστικής διπλωματίας καθώς προκειται για φορέα υψηλής πολιτικής.
Ιδιαιτέρως σημαντικός παράγοντας για την Επιστημονική διπλωματία της χώρας, εκτός του Υπουργείου Επιστήμης, Έρευνας και Τεχνολογίας θεωρείται η Αντιπροεδρία Επιστήμης και Τεχνολογίας. Ο εν λόγω οργανισμός ιδρύθηκε το 2006.
Στον προαναφερθέντα οργανισμό ανήκει η διεύθυνση Επιστημονικής Διπλωματίας, πράγμα που δείχνει το ενδιαφέρον για τον τομέα αυτό. Επιπλέον, ο εν λόγω οργανισμός αποδεικνύει την εξωστρέφεια του με συνεργασίες με διεθνείς οργανισμούς. Ένα παράδειγμα αυτού είναι η συνεργασία με την UNICEF, ο εν λόγω οργανισμός, είναι πολύ γνωστός για την φιλανθρωπική του δράση η οποία ειδικεύεται στην βοήθεια σε παιδιά που το έχουν ανάγκη. Η συνεργασία αυτή έχει ως στόχο την υποστήριξη των καινοτομιών για τα παιδιά του Ιράν, ειδικότερα στον τομέα της επιστήμης και των τεχνολογιών.
Η Αντιπροεδρία Επιστήμης και Τεχνολογίας δραστηριοποιείται σε δύο από τα τρία πεδία που απαρτίζουν την επιστημονική διπλωματία. Αυτές είναι αυτό της «επιστήμης στην διπλωματία» και «επιστήμης για την διπλωματία».
Ένας άλλος σημαντικός φορέας επιστημονικής διπλωματίας είναι το Υπουργείο Εξωτερικών του Ιράν. To εν λόγω Υπουργείο ασχολείται με τον τομέα της επιστήμης στη διπλωματία. Υπό την αιγίδα του λειτουργούν δύο οργανισμοί. Ο ένας εξ αυτών είναι το Institute for Political and International Studies (IPIS) , το οποίο ιδρύθηκε το 1983. Το ίδρυμα αυτό, ασχολείται με την συλλογή ερευνών αλλά και γενικά την έρευνα σε όλους τους τομείς της εξωτερικής πολιτικής ενώ έχει στην κατοχή του πλούσιο επιστημονικό υλικό .
Επιπλέον, ένας άλλος οργανισμός που υπάγεται στο Υπουργείο Εξωτερικών του Ιράν είναι αλλά και του προαναφερθέντος ινστιτούτο είναι το School Of International Relations. Ο οργανισμός αυτός στοχεύει στην εκπαίδευση πάνω σε θέματα εξωτερικής πολιτικής ενώ παράλληλα συνεργάζεται με άλλα αντίστοιχα οργανισμούς εστο εξωτερικό.
Σημαντικό είναι σημειωθεί, πως οι παραπάνω προσπάθειες φαίνεται να φέρουν καρπούς διότι το Ιράν ανήκει στις χώρες με την μεγαλύτερη συνεισφορά στην επιστήμη σε τομείς όπως η νανοτεχνολογία και η πυρηνική τεχνολογία.
To Iράν καταβάλλει ιδιαίτερη προσπάθεια για την επιστημονική ανάπτυξη του με στόχο όχι μόνο την επιστημονική πρόοδο της ίδιας της χώρας αλλά και την διεθνή επιρροή και συνομιλία. Μέσα από τους παραπάνω οργανισμούς, και όχι μόνο, πετυχαίνει να παρουσιάσει τον εαυτό του και της ικανότητες του, με αποτέλεσμα να ασκεί πολιτιστική διπλωματία.
Παντελιάνα Παπαμιχάλη
Βιβλιογραφία:
Safdari Ranjbar, Mostafa & Elyasi, Mahdi. (2019). Science Diplomacy in Iran: Strategies and Policy Alternatives in the Making.
Ministry of Science, Research and Technology of Iran (no date) uniRank World Universities Rankings & Reviews. Available at: https://www.4icu.org/institutions/ir/160.htm (Accessed: 01 June 2024).
Τeheran Times (2022) New vice president for Science and Technology appointed, Tehran Times. Available at: https://www.tehrantimes.com/news/476875/New-vice-president-for-science-and-technology-appointed (Accessed: 01 June 2024).
Vice presidency for research and technology (no date) INSF. Available at: https://insf.org/en/page/229/vice-presidency-for-research-and-technology (Accessed: 01 June 2024).
Unicef Iran and the vice presidency for science and technology create a brand new partnership (no date) UNICEF. Available at: https://www.unicef.org/iran/en/press-releases/unicef-iran-and-vice-presidency-science-and-technology-create-brand-new-partnership (Accessed: 01 June 2024).
Koohkan, A., Roshani, S. (2020). ‘Science Diplomacy of Iran in Eastern Europe: The Case of Medical Science of the University of Tehran’, Iranian Review of Foreign Affairs, 11(32), pp. 493-518