Μία από τις σημαντικότερες μορφές ήπιας ισχύος είναι η εκκλησιαστική διπλωματία. Η εκκλησιαστική διπλωματία ασκεί τεράστια επιρροή στη διαμόρφωση των σχέσεων της Ολλανδίας στο διακρατικό σύστημα αλλά και στο ευρύτερο κοινωνικοπολιτικό τοπίο της χώρας. Η δημόσια πολιτική, οι διεθνείς συμμαχίες αλλά και η πολιτιστική ταυτότητα διαμορφώνονται μέσω της αλληλεπίδρασης μεταξύ θρησκευτικών και κοσμικών θεσμών. Ωστόσο, μετά την κατάληψη της εξουσίας από τον νέο υπερσυντηρητικό κυβερνητικό συνασπισμό, η εκκλησιαστική διπλωματία της χώρας έχει αλλάξει κατεύθυνση.
Η Ολλανδία κατά το πέρασμα του χρόνου έχει αντιμετωπίσει διάφορα, φαινομενικά αγεφύρωτα, θρησκευτικά χάσματα (Καθολικοί και Προτεστάντες) που όμως κατάφερε να τα γεφυρώσει μέσω της συμπερίληψης. Με τις νέες εξελίξεις στον θρησκευτικό τομέα, και ιδιαίτερα μετά την έναρξη της χιλιετίας, εμφανίστηκε ένα εξίσου αγεφύρωτο χάσμα, αυτό της ενσωμάτωσης των μουσουλμάνων πολιτών στην κοινωνία της χώρας. Το 2000 δημοσιεύτηκε ένα δοκίμιο του σημαντικού πολιτικού σχολιαστή Paul Scheffer, με τίτλο «Το πολυπολιτισμικό δράμα», στο οποίο σημείωνε ότι, αν και οι Κάτω Χώρες αποτελούν προορισμό μετανάστευσης για δεκαετίες, οι νέοι πληθυσμοί, ιδίως από ισλαμικές χώρες όπως το Μαρόκο και η Τουρκία, είχαν αποτύχει πλήρως να ενσωματωθούν. Ζήτησε να σταματήσει η «πολιτικά ορθή» άρνηση των εξτρεμιστικών τάσεων της ισλαμικής κοινότητας και οι άνθρωποι όχι απλώς να ζουν ο ένας δίπλα στον άλλο, αλλά να εργάζονται για την εξεύρεση λύσεων σε έναν ανοιχτό και ειλικρινή διάλογο. Το δοκίμιό του προκάλεσε έντονη δημόσια συζήτηση. Σχεδόν είκοσι τέσσερα χρόνια αργότερα, το ίδιο πρόβλημα ήρθε στην επιφάνεια εξαιτίας της έλλειψης κοινωνικής συνοχής στο εσωτερικό της ολλανδικής κοινωνίας.
Συγκεκριμένα, οι Ολλανδοί εκκλησιαστικοί ηγέτες Gerard de Korte και Den Bosch πρόσφατα υπέγραψαν ψήφισμα «κατά της εκμετάλλευσης του χριστιανισμού», ενώ ταυτόχρονα ανέφεραν πως οποιοδήποτε κόμμα και αν κερδίσει τις εκλογές, η εκκλησία θα συνεχίσει να χαράσσει δική της ξεχωριστή πορεία. Ακόμη, στη διάσκεψη των καθολικών επισκόπων, οι πάστορες έκαναν θερμή παράκληση στους πολίτες να ψηφίσουν κόμματα που θα συμβάλλουν στο κοινό καλό. Πρόσφατα, στην Ολλανδική Βουλή των 150 εδρών, επικράτησε το εθνικιστικό κόμμα του ακροδεξιού πολιτικού Geert Wilders, ο οποίος είναι πρόθυμος να χαράξει νέα πολιτική μέσω της εκκλησιαστικής επιρροής και της πολιτιστικής διπλωματίας. Ο Wilders, στο δημόσιο διάγγελμα μετά την εκλογή του, δήλωσε ότι στόχος του κόμματός του είναι «η διατήρηση του χριστιανικού χαρακτήρα της χώρας» με σύνθημα «πρώτα η Ολλανδία».
Το «Κόμμα για την Ελευθερία» του Wilders έχει δηλώσει ότι υποστηρίζει την απαγόρευση του Κορανίου και το κλείσιμο τζαμιών και μουσουλμανικών σχολείων. Επίσης, έχει απαγορέψει τη μετανάστευση στην Ολλανδία σε πολίτες που προέρχονται από μουσουλμανικές χώρες. Φυσικά, αυτό προκάλεσε ποικίλες αντιδράσεις τόσο στο εσωτερικό όσο και στην διεθνή κοινότητα. Η συγκεκριμένη αντι-ισλαμική πολιτική φαντάζει πολύ μακριά από την ενδεδειγμένη πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη δημιουργία θρησκευτικά ουδέτερων κρατών. Η αντι-ισλαμική και αντι-ευρωπαϊκή ρητορική του Wilders έχει δημιουργήσει πόλωση και κρίση τόσο στην Ευρωπαϊκή Ένωση όσο και στον υπόλοιπο κόσμο.
Ο νέος συνασπισμός της Ολλανδίας κατηγορείται ότι υπερασπίζεται ξεπερασμένες θρησκευτικές πεποιθήσεις και πρακτικές. Ταυτόχρονα, θεωρείται ότι δεν έχει θέση στις προοδευτικές κοινωνίες καθώς η εκκλησιαστική διπλωματία επηρεάζει και διαμορφώνει απόψεις και ψηφοφόρους. Η θρησκευτική ελευθερία παρέχει προστασία σε κοινότητες που θεωρούνται ανεπιθύμητες στην Ολλανδία την δεδομένη στιγμή. Συνεπώς, η εκκλησιαστική διπλωματία οφείλει να συμβάλλει θετικά στη διαμόρφωση των ιδεολογικών αντιλήψεων του λαού, ώστε να επανέλθει η σταθερότητα και η ασφάλεια αλλά και να προστατευθεί ο πολιτισμός από τις συνέπειες τόσο του λαϊκισμού όσο και του προοδευτικού αυταρχισμού. Η θρησκευτική και εκκλησιαστική διπλωματία της Ολλανδίας έχει διχάσει τη διεθνή κοινότητα και έχει εγείρει ερωτήματα αναφορικά με την ανεξιθρησκία της χώρας.
Χριστίνα Λάσπα
Βιβλιογραφία/Πηγές
https://www.newsweek.com/victory-netherlands-geert-wilders-crisis-western-values-opinion-1850185
https://www.bbc.com/news/world-europe-67526768
https://www.clingendael.org/publication/world-be-won-cultural-diplomacy-netherlands
https://www.ncronline.org/dutch-church-leaders-speak-out-against-populist-shifthttps://www.liberal.gr/diethni-themata/i-akrodexia-toy-bilnters-stin-exoysia