1). Πώς το καλλιτεχνικό κεφάλαιο μιας χώρας μπορεί να βοηθήσει στην πολιτιστική της διπλωματία;
Δύσκολο να απαντήσει κανείς στο πλαίσιο μιας συνέντευξης σε ένα τόσο ευρύ και σημαντικό θέμα. Για να αποφύγουμε μια γενικόλογη τοποθέτηση, ας πάρουμε το παράδειγμα της documenta14 που την περασμένη χρονιά φιλοξενήθηκε παράλληλα με το Κάσελ και στην Αθήνα. Μέσα από τη διοργάνωση, δύο χώρες όπως η Ελλάδα και η Γερμανία, που βρίσκονταν σε πολιτική-οικονομική αντιπαλότητα, βρέθηκαν συνομιλητές και οικοδεσπότες μιας διοργάνωσης διεθνούς κύρους. Επιπλέον, η έκθεση «Αντίδωρον» του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης στο Fridericianum στο Κάσελ υπήρξε μια προσπάθεια για ανταλλαγή, για να αμβλυνθούν οι διαφορές και για να προβληθεί το έργο Ελλήνων καλλιτεχνών στο γερμανικό και διεθνές κοινό.
Ανεξάρτητα από το πώς εκτιμά ο καθένας το τι άφησε ή δεν άφησε στην Αθήνα, το σίγουρο είναι ότι documenta14 έφερε στην πόλη ένα δυναμικό κοινό επισκεπτών με ενδιαφέρον για τη σύγχρονη τέχνη, που μέχρι τώρα δεν είχε, και καλλιτέχνες που ανακάλυψαν εδώ μια γοητευτική πόλη για να ζήσουν και να δημιουργήσουν. Πραγματικά αξίζει να διαβάσετε στα Νέα της Τέχνης που κυκλοφορούν πώς βλέπουν την κληρονομιά της documenta14 στην Αθήνα ο δήμαρχος της πόλης Γιώργος Καμίνης, οι ιστορικοί τέχνης Μαρία Μαραγκού και Έλενα Παπαδοπούλου και η εικαστικός και δημιουργός της εκπομπής Η Εποχή των Εικόνων, Κατερίνα Ζαχαροπούλου.
2). Σε ποιο επίπεδο βρίσκεται η ελληνική αισθητική σήμερα;
3). Γιατί είναι σημαντική μια εφημερίδα τέχνης σε καιρούς που η πολιτική ενημέρωση κατέχει δυσανάλογα μεγάλο μερίδιο της ημέρας μας;
Δεν χρειάζεται να το πούμε, το βλέπετε καθημερινά ξεφυλλίζοντας εφημερίδες και περιοδικά ή σερφάροντας σε δημοφιλείς ιστοσελίδες. Μεγάλη μερίδα του ελληνικού Τύπου (έντυπου και ηλεκτρονικού) έχει μειώσει σε σημαντικό βαθμό (ή ακόμα και εξοβελίσει από την ύλη της) τις σελίδες που είναι αφιερωμένες στα πολιτιστικά, πολλώ δε μάλλον στα εικαστικά.
Σε αυτούς τους καιρούς, Τα Νέα της Τέχνης επανακάμπτουν πλήρως ανανεωμένα. Έχοντας μια διακριτή πορεία 26 χρόνων, η μοναδική εφημερίδα για τα εικαστικά στην Ελλάδα διανύει πλέον μια νέα εποχή έχοντας ως στόχο να δημιουργήσει μια ζωντανή κοινότητα για τις τέχνες και τον πολιτισμό. Ένα εργαλείο ενημέρωσης, προβολής και αποτίμησης της σύγχρονης δημιουργίας και ταυτόχρονα μια πλατφόρμα διαλόγου, αισθητικής καλλιέργειας και κριτικής σκέψης.
Είναι μια συνειδητή απόφαση. Επιλέγουμε να ανοίξουμε ατραπούς διαλόγου, όπως μόνο η τέχνη μπορεί. Επιλέγουμε να κρατήσουμε παράθυρο ανοιχτό στον γόνιμο προβληματισμό σχετικά με όλα όσα συμβαίνουν, μέσα από το πρίσμα της δημιουργίας. Και φυσικά, επιλέγουμε να στηρίξουμε τις πιο ανήσυχες και ελπιδοφόρες “φωνές” της κοινωνίας, καλλιτέχνες και δημιουργούς.
4). Ποια βήματα θα προτείνατε στον Υπουργό Παιδείας για την προώθηση της καλλιτεχνικής παιδείας στα σχολεία;
Προωθώ την καλλιτεχνική παιδεία σημαίνει στηρίζω έμπρακτα την αισθητική αγωγή ως αναπόσπαστο στοιχείο για την ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου ανθρώπου. Στηρίζω το σχολείο για να προσφέρει στους μαθητές, από την πρωτοβάθμια κιόλας εκπαίδευση, γνώση και συγκίνηση για την τέχνη. Φροντίζω να υπάρχει σταθερό και εξειδικευμένο εκπαιδευτικό δυναμικό που θα χτίσει ουσιαστική σχέση διδασκαλίας με τους μαθητές, εργαστήρια με υποδομή, υλικά. Και φυσικά, φροντίζω να εντάξω στο πρόγραμμα των εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων επισκέψεις σε μουσεία και χώρους τέχνης.
5). Θα μπορούσε η σύγχρονη ελληνική καλλιτεχνική δημιουργία να “αγγίξει” τους φιλότεχνους των άλλων ευρωπαϊκών χωρών;
Ζούμε σε ένα παγκοσμιοποιημένο “χωριό”. Οι προβληματισμοί των σύγχρονων Ελλήνων καλλιτεχνών δε διαφέρουν απαραίτητα από αυτούς των ομοτέχνων τους οι οποίοι μπορεί να δημιουργούν χιλιάδες μίλια μακριά. Οι Έλληνες δημιουργοί που ανοίγουν τα φτερά τους στο εξωτερικό δουλεύοντας με πείσμα και επιμονή κόντρα στις δυσκολίες, συμμετέχουν σε μεγάλες διοργανώσεις (εκθέσεις, φεστιβάλ) και κερδίζουν την προσοχή των φιλότεχνων δε λείπουν. Σε κάθε τομέα δημιουργίας: στα εικαστικά, στον κινηματογράφο, στο ντιζάιν, στη μόδα. Άλλωστε στις μέρες μας, ίσως περισσότερο από κάθε άλλη στιγμή, το ταλέντο, η έμπνευση και η σκληρή δουλειά, υποστηρίζονται και από στιβαρές σπουδές. Ενδεικτικά αναφέρω πως αυτό το διάστημα στην περίφημη Τριενάλε του New Museum στη Νέα Υόρκη έχουμε διπλή ελληνική παρουσία, συμμετέχουν ο Μανώλης Δασκαλάκης Λεμός και η ομάδα KERNEL – μάλιστα, στο τρέχον φύλλο των Νέων της Τέχνης ο Πέτρος Μώρης των KERNEL μας μιλά και για το έργο που παρουσιάζουν.
6). Πού βρίσκεται κατά τη γνώμη σας η ισορροπία μεταξύ ενός επαναστατικά προκλητικού και ενός κακόγουστου έργου;
Στις προθέσεις, την πορεία και τη συνέπεια του ίδιου του καλλιτέχνη.
Κοσμάς Γιαβάσης
