Η επαύριος του 21ου αιώνα σύστησε πολλά τεχνολογικά θαύματα στη διεθνή σκηνή. Ειδικότερα, η σύνθεση της παγκοσμιοποιημένης κοινότητας παραχώρησε έδαφος – και πόρους – στην αυτοκινητοβιομηχανία, ούτως ώστε να αναβαθμίσει την ψυχαγωγική της ικανότητα. Έτσι, συνδυάζοντας τον χώρο του θεάματος με τον βιομηχανικό κλάδο, προέκυψε μία ενδιαφέρουσα ανακάλυψη: ο μηχανοκίνητος αθλητισμός. Αποτελεί ένα περίοπτο παράδειγμα επιτυχημένης σύμπραξης μεταξύ της Διπλωματίας του Βιομηχανικού Σήματος και της Βιομηχανίας του Αθλητισμού, αναδεικνύοντας την αποτελεσματικότερη αξιοποίηση και προβολή των εμπορικών και αθλητικών κινεζικών δυνατοτήτων.
Για την μεταβατική αγορά της Κίνας, ο μηχανοκίνητος αθλητισμός φαίνεται να διανύει μία γραμμική πορεία ανάπτυξης. Ο εν λόγω τομέας άρχισε να αναπτύσσεται στη χώρα στα τέλη της δεκαετίας του 1990, η επίσημη, όμως, εγκαθίδρυση του μηχανοκίνητου αθλητισμού στην Κίνα ξεκίνησε το 2004, με την εισαγωγή του Κινεζικού Grand Prix της Formula 1 στο Διεθνές Circuit της Σαγκάης. Πρόκειται για ένα γεγονός που αποτέλεσε ορόσημο τόσο για τη Formula 1, όσο και για την Κίνα, μιας και ανέδειξε την ικανότητα της χώρας να φιλοξενεί παγκόσμιες αθλητικές διοργανώσεις, ενώ εισήγαγε ένα νέο άθλημα στο κινεζικό κοινό (Tremayne, 2024).
Τις τελευταίες δεκαετίες, τροφοδοτούμενη από ένα μείγμα οικονομικής ανάπτυξης, διεθνών συνεργασιών και στρατηγικών στόχων της χώρας στην αθλητική διπλωματία, η Κίνα έχει εκδηλώσει αυξανόμενο ενδιαφέρον για τη φιλοξενία αθλητικών εκδηλώσεων μείζονος εμβέλειας (Huang & S. Lou, 2010). Τα «mega» γεγονότα είναι εκδηλώσεις που λαμβάνουν χώρα εφάπαξ και συνήθως έχουν μακρόπνοες και βαθιές επιπτώσεις, τόσο θετικές όσο και αρνητικές, στις κοινότητες που τα φιλοξενούν. Οι εκδηλώσεις αυτές είναι σημαντικές ως προς την επισκεψιμότητα, τη συμμετοχή των μέσων ενημέρωσης και την κατασκευή εγκαταστάσεων, ενώ συνεπάγονται μαζική εισροή ανθρώπων, αγαθών και πληροφοριών στην πόλη υποδοχής σε σύντομο χρονικό διάστημα (Mao & Huang, 2016). Επιπλέον, δεδομένου ότι οι τοπικοί κάτοικοι που εμπλέκονται στις εκδηλώσεις αυτές είναι ζωτικής σημασίας για τη μακροπρόθεσμη επιτυχία της εκδήλωσης που φιλοξενείται, οι αντιλήψεις τους για τον κοινωνικό αντίκτυπο των εκδηλώσεων αυτών είναι ουσιώδεις για την επιτυχία (Prayag, Hosany, Nunkoo, & Alders, 2013).
Πάντως, η επιτυχία του Grand Prix άνοιξε την πόρτα για άλλους διαγωνισμούς μηχανοκίνητου αθλητισμού, όπως το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Αυτοκινήτων Τουρισμού (WTCC) το 2011 και το Αθλητικό Φεστιβάλ Αυτοκινήτων και Μοτοσικλετών της Κίνας. Για το τελευταίο, ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Αθλητισμού Αυτοκινήτων και Μοτοσικλετών της Κίνας (CAMF) κ. Zhan Guojun επισήμανε ότι «Συνιστά ουσιαστική πλατφόρμα για την προώθηση της τεχνολογικής καινοτομίας και την προώθηση της συνεργασίας του κλάδου. Επιπλέον, συμβάλλει σημαντικά στην οικονομική ανάπτυξη του Daqing και ενισχύει τη θέση του ως κορυφαίου τόπου διεξαγωγής μελλοντικών εκδηλώσεων μηχανοκίνητου αθλητισμού» (Festival, 2024).
Μια ακόμα σημαντική επέκταση σημειώθηκε με την είσοδο της Formula E το 2014, η οποία ευθυγραμμίστηκε με τη δέσμευση της Κίνας για τη βιώσιμη ανάπτυξη και την τεχνολογία των ηλεκτρικών οχημάτων (EV). Η εμφάνιση της Formula E στους αγώνες EV συντονίστηκε με τις πολιτικές της Κίνας για την προώθηση της πράσινης τεχνολογίας και συνέβαλε στην ενίσχυση της εικόνας της χώρας ως ηγέτη στην καθαρή ενέργεια. (ABB FORMULA E World Championship, n.d.).
Υπό το πρίσμα της νεοσύστατης «κοινοπραξίας» μεταξύ τεχνολογίας και βαριάς βιομηχανίας, η τεχνολογική εταιρεία Xiaomi, αποκάλυψε το πρωτότυπο μοντέλο αυτοκινήτου SU7 Ultra στη πίστα αγώνων Nürburgring Nordschleife της Γερμανίας, υποσχόμενη να ξεκινήσει τη μαζική παραγωγή του τετράθυρου ηλεκτρικού τύπου sedan το 2025. Ας σημειωθεί ότι πρόκειται για ένα αυτοκίνητο που κατασκευάζεται από έναν κατασκευαστή – πρωτίστως – smartphone, ενώ το ήδη μαζικής παραγωγής Xiaomi SU7 προκαλεί τις εντυπώσεις, ειδικά αν ληφθεί υπόψη ότι εκπρόσωποι του αντίπαλου δέους, όπως ο διευθύνων σύμβουλος της Ford, Jim Farley, οδηγεί ένα τέτοιο αυτοκίνητο τους τελευταίους μήνες και πρόσφατα δήλωσε ότι δεν θέλει να το εγκαταλείψει (Alaniz, 2024).
Όσον αφορά τον τριτογενή τομέα παραγωγής, οι εκδηλώσεις μηχανοκίνητου αθλητισμού ευνοούν τη τοπική οικονομία, προσελκύοντας τουριστικό κεφάλαιο. Οι αγώνες του Fanatec GT World Challenge Asia υπό την αιγίδα της θυγατρικής εταιρείας Amazon Web Services, παραδείγματος χάριν, αναβάθμισαν το προφίλ της Σανγκάης στη διεθνή κοινότητα (schedule, 2023). Πρόκειται επίσης για εκδηλώσεις που ωφελούν τις τοπικές επιχειρήσεις, καθώς παρέχουν θέσεις εργασίας.
Παρόλα αυτά, ο πρωταγωνιστικός ρόλος του μηχανοκίνητου αθλητισμού στην Κίνα δεν εστιάζει αποκλειστικά στην οικονομική ωφέλεια, αλλά υποστηρίζει τους πολιτιστικούς διπλωματικούς στόχους της χώρας. Η Κίνα έχει επενδύσει σε μεγάλο βαθμό στην αθλητική διπλωματία ως μια μορφή «ήπιας ισχύος», με στόχο τη δημιουργία θετικής παγκόσμιας εικόνας και την ισχυροποίηση των διεθνών σχέσεων (Santos, 2021). Μέσω της φιλοξενίας αγώνων όπως το κινεζικό Grand Prix της Formula 1, η Κίνα προσελκύει εγχώριους και εξωτερικούς επισκέπτες και επενδύσεις από όλο τον κόσμο, προβάλλοντας τις υποδομές και τη φιλοξενία της και προσφέροντας παράλληλα στο ξένο κοινό μια γεύση του κινεζικού πολιτισμού.
Τα τελευταία χρόνια μάλιστα, ο διεθνής αντίκτυπος του κινεζικού αθλητισμού έχει μελετηθεί ευρέως. Για παράδειγμα, το The Hague Journal of Diplomacy, κάνει λόγο για τη χρήση της αθλητικής διπλωματίας από την Κίνα ως μέσο προώθησης μιας σύγχρονης, τεχνολογικά προηγμένης εικόνας που έχει θετική απήχηση στην παγκόσμια σκηνή (Liu, 2023).
Σύμφωνα επίσης με έρευνες της Atlantis Press, η δημοτικότητα του μηχανοκίνητου αθλητισμού συμβάλλει στη διαπολιτισμική συνεργασία, επιτρέποντας στους Κινέζους πολίτες να γνωρίσουν ένα παγκόσμιο άθλημα, το οποίο ενθαρρύνει την ποικιλομορφία στη συμμετοχή και να συνδεθούν με οπαδούς και ομάδες από όλο τον κόσμο, γεγονός που με τη σειρά του παγιώνει την οικουμενική κουλτούρα του μηχανοκίνητου αθλητισμού (Wang, Yang, Xia, & Liu, 2023).
Συνολικά, η δυνατότητα του πολιτισμού του μηχανοκίνητου αθλητισμού να διαμορφώσει την εθνική εικόνα της Κίνας, να προωθήσει την κοινωνική ενότητα και να συμβάλει στην οικονομική και κοινωνική πρόοδο του έθνους, επιτυγχάνεται περίτρανα. Φιλοξενώντας αγώνες υψηλού προφίλ και προωθώντας τις διαπολιτισμικές ανταλλαγές, η Κίνα χρησιμοποίησε τον μηχανοκίνητο αθλητισμό ως εργαλείο πολιτιστικής διπλωματίας, εδραιώνοντας τη θέση της στο διεθνές status quo.
Μαρία Ποταμιάνου
Βιβλιογραφία
ABB FORMULA E World Championship. (n.d.). Ανάκτηση από https://www.fiaformulae.com/en/championship/history
Alaniz, A. (2024, October). motor1.com. Ανάκτηση από https://www.motor1.com/news/739132/xiaomi-su7-ultra-prototype-nurburgring-lap/
Festival, D. M. (2024, 11 9). FiA. Ανάκτηση από https://www.fia.com/news/driving-motorsport-participation-4th-china-automobile-and-motorcycle-sports-festival
Huang, H., & S. Lou. (2010). Sport event industry development in China and abroad. Sports Science Research, σσ. 18-22.
Yeung Yang, C. (2023). China’s Cultural Diplomacy: A Great Leap Outward?, written by Xin Liu. The Hague Journal of Diplomacy, 19(2), 424-426. https://doi.org/10.1163/1871191x-bja10166
Mao, L., & Huang. (2016). Social impact of Formula One Chinese Grand Prix: A comparison of local residents’ perceptions based on the intrinsic dimension. Sport Management Review, σσ. 306-318.
Prayag, Hosany, Nunkoo, & Alders. (2013). London residents’ support for the 2012 Olympic Games: The mediating effect of overall attitude. Tourism Management, σσ. 629-640.
Santos, N. de A. e S. F. dos. (2021). The Interplay of Soft Power and Sharp Power in Sport Diplomacy: A Conceptual Framework. Journal of Global Sport Management, 1–19. https://doi.org/10.1080/24704067.2021.1952092
schedule, 2. S. (2023, 8 3). SRO Motorsports Group . Ανάκτηση από https://www.gt-world-challenge-asia.com/news/629/2024-shanghai-and-sugo-return-to-sro-motorsports-groups-asian-schedule
Tremayne, D. (2024, 4 17). F1. Ανάκτηση από https://www.formula1.com/en/latest/article/tremayne-remembering-the-first-chinese-grand-prix-20-years-on-from-f1s-first.6zoWnky5lh3l3ONiDEQVMH
Wang, R.-c., Yang, Xia, & Liu. (2023). Exploration of the Development Path of China’s Motor Sports Culture in the Context of Sports Culture Construction. Proceedings of the 2023 2nd International Conference on Sport Science, Education and Social Development (σ. 8). Wuhan, Hubei, China: Physical Education College of Jianghan University, .
Πηγή εικόνας: ynwangjing, https://pixabay.com/el/photos/δρόμος-ταξίδι-αγωνιστικό-αυτοκίνητο-3184900/