Ο αθλητισμός σε όλες του τις μορφές, χάρη στη πολυσχιδή κοινωνική του παρουσία ως πρακτική, στη θεμελιώδη πτυχή του ως δημόσιο θέαμα που κυριαρχεί τόσο στα παραδοσιακά, όσο και στα σύγχρονα μέσα επικοινωνίας, στην εγγενή ικανότητα του ως μέσο άσκησης πολυεπίπεδης επιρροής, καθώς και στις ποικιλόμορφες διαστάσεις του – οικονομικές, εκπαιδευτικές, νομικές, πολιτιστικές, περιβαλλοντικές, ιατρικές, κ.α., διαθέτει μια εντυπωσιακή δυναμική ως διπλωματικό εργαλείο προς αξιοποίηση από τα κράτη του παγκόσμιου χάρτη (Özgari et al., 2018: 340). Η «αθλητική διπλωματία» συνιστά μια συνειδητή, στρατηγική και διαρκή χρήση των αθλημάτων, των αθλητών και των αθλητικών εκδηλώσεων, τόσο από κρατικούς, όσο και από μη κρατικούς φορείς, για την προώθηση μιας πληθώρας αντικειμενικών σκοπών που σχετίζονται με πολιτικές, εμπορικές συναλλαγές, αναπτυξιακές δραστηριότητες, εκπαιδευτικές επιδιώξεις, καθώς και με τη δημόσια εικόνα, τη φήμη, την αναγνωρισιμότητα μιας χώρας, αλλά και τους δεσμούς μεταξύ των ανθρώπων (Murray, 2011: 712).
Επί ισπανικού εδάφους, η ποδοσφαιρική ομάδα με την επωνυμία F.C. Barcelona ή ευρέως γνωστή ως Barça, αξιοποιεί την ισχύ του αθλητισμού ως κινητήριου μοχλού, τόσο στην πραγμάτωση της παγκόσμιας ειρήνης, μέσω της διάδοσης ουσιωδών κοινωνικών ιδεωδών, όπως ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η δημοκρατία, η διαπολιτισμικότητα, η ισότητα των φύλων και η αποδοχή της διαφορετικότητας, που ενισχύουν τις φιλικές διασυνδέσεις και τονώνουν τις συνεργατικές προοπτικές μεταξύ των κρατών (Akhmetkarimov & Aminova, 2021: 422), όσο και στην επίτευξη αειφόρου ανάπτυξης με βασικούς πυλώνες δραστηριοποίησης τη λήξη όλων των μορφών υποσιτισμού, τη ποιότητα της εκπαίδευσης, την καλή υγεία κι ευεξία, την οικονομική ανάπτυξη, την καινοτομία και τις υποδομές και τις βιώσιμες πόλεις και κοινότητες, διαμέσου της ανάπτυξης μεγάλης κλίμακας συνεργιών και κοινών έργων σε τοπικό, περιφερειακό, εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο (IRIS, 2021: 11).
Τα τελευταία χρόνια, η F.C. Barcelona έχει υιοθετήσει μια πολυδιάστατη στρατηγική που εστιάζει στη δημιουργία δεσμών με τη διεθνή κοινότητα, εντός του πλαισίου της πολιτικής της αναφορικά με το μάρκετινγκ και την εταιρική κοινωνική ευθύνη του ομίλου. Έχοντας αναλάβει ποικίλες πρωτοβουλίες ενεργειών που αποτυπώνουν με κατηγορηματικό τρόπο τη δέσμευσή της στα ιδανικά της ειρήνης και της ελευθερίας, επιτελεί παράλληλα με τα λοιπά καθήκοντά της και καίριας σημασίας διπλωματικές λειτουργίες που παραδοσιακά ανήκουν στο πεδίο της κρατικής δράσης, ασκώντας επιρροή ως ένας αξιόλογος ιστορικός μεσάζων σε κάθε είδους διαμάχες μεταξύ χωρών με διεθνείς προεκτάσεις (San Eugenio et al., 2015: 841). Το έτος 2013 και συγκεκριμένα στις 3 και 4 του μηνός Αυγούστου, η Barça μέσω του ομώνυμου Ιδρύματος της, αλλά και με τη συμμετοχή του τότε Προέδρου της Sandro Rosell και σύσσωμου του αθλητικού δυναμικού της που συμπεριλάμβανε και εξέχοντες αστέρες, όπως οι Messi, Pique και Neymar, πραγματοποίησε μια διήμερη «Ειρηνευτική Περιοδεία» σε Παλαιστίνη και Ισραήλ (1). Οργανώνοντας δύο ξεχωριστές προπονητικές συναντήσεις στην εκάστοτε περιοχή, κατά τη διάρκεια των οποίων έλαβαν χώρα εργαστήρια ποδοσφαιρικής τεχνικής, από κοινού εκγύμναση των συμμετεχόντων Παλαιστινίων και Ισραηλινών παιδιών και εφήβων με τους ποδοσφαιριστές της ομάδας και σύντομης διάρκειας αγώνες, η Barça, επί τη βάσει του αστείρευτου θαυμασμού και της βαθιάς σύνδεσης που αισθάνονται οι πληθυσμοί των δύο αντιμαχόμενων κοινοτήτων (Μουσουλμάνων και Εβραίων) προς την ομάδα, επιδίωξε να προωθήσει σε όλη την υφήλιο ένα μήνυμα συμφιλίωσης και αλληλοκατανόησης μεταξύ δύο λαών που, εξαιτίας της δαιμονοποίησης, ξέχασαν ότι μπορούν και να αναγνωρίζουν σημεία επαφής και σύγκλισης στη μακρά διαδρομή προς την ειρήνη (San Eugenio et al., 2015: 845).
Το έτος 2022 ο όμιλος ξεκίνησε την αγαστή σύμπραξή του με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, μέσω της προώθησης της νέας ποδοσφαιρικής φανέλας με το λογότυπο UNHCR, συμπληρωματικά με τη ρητή υπόσχεση να στηρίξει ενεργά αθλητικές πρωτοβουλίες που απευθύνονται σε παιδιά πρόσφυγες, εξαιτίας ένοπλων συρράξεων ή πολιτικών αντιπαραθέσεων, από κράτη – Κολομβία, Ουγκάντα, Τουρκία, Μαλαισία – που εκτείνονται σε τέσσερις ηπείρους. Εκμεταλλευόμενη θετικά την τεράστια επικοινωνιακή δυναμική της, καθώς έχει πάνω από 140 εκατομμύρια ακολούθους στα πιο δημοφιλή κοινωνικά δίκτυα – Facebook και Twitter – και την εκτενέστατη, εγχώρια και διεθνή, δημοσιογραφική κάλυψη όλων των έργων και των προγραμμάτων της, η Barça κατόρθωσε να διαδώσει παγκοσμίως ένα ηχηρό μήνυμα περί αλληλεγγύης μεταξύ των λαών, δρώντας ως ένας εξαίσιος πρεσβευτής καλής θελήσεως (Peña, 2019: 4).
Επιπροσθέτως, ο καταλανικής προέλευσης ποδοσφαιρικός σύλλογος έχει συνάψει την πρόσφατη δεκαετία πολλαπλές και διαφορετικές συμμαχίες και συνεργασίες με πολυάριθμους φορείς άλλων χωρών του εξωτερικού με σκοπό, μέσω της αξιοποίησης του αθλητισμού ως εργαλείου ανάπτυξης, να ενισχύσει τη κοινωνική ενσωμάτωση ατόμων παιδικής και εφηβικής ηλικίας που έχουν επηρεαστεί αρνητικά από τη φτώχεια, τις αρρώστιες, την ανισότητα και τις διακρίσεις. Μέσα από εξαιρετικά πετυχημένες εκστρατείες ευαισθητοποίησης της παγκόσμιας κοινότητας και πολυσυμμετοχικά προγράμματα εκπαιδευτικού κυρίως χαρακτήρα, όπως π.χ. τα υλοποιηθέντα έργα «Παιδιατρικό Συναισθηματικό Ευ Ζην», «Eκφοβισμός & Πρόσφυγες», “Barçakids”, κ.α. συνέβαλε αποφασιστικά στην καταπολέμηση των κάθε μορφής προκαταλήψεων, μέσα από τη προβολή των βασικών αθλητικών αρχών (ομαδική εργασία, δικαιοσύνη, πειθαρχία, σεβασμός στον αντίπαλο) (Catalayud Soriano, 2019: 110).
Με βάση τις προαναφερθείσες αυτές δράσεις, προσδίδεται αίγλη και κύρος, τόσο στον ίδιο τον ποδοσφαιρικό όμιλο, όσο και κατ’ επέκταση στο ισπανικό κράτος, ενώ ταυτόχρονα αναδεικνύεται με ευνοϊκό πρόσημο η ιδιαίτερη εθνική ταυτότητα της χώρας στο παγκόσμιο στερέωμα, επιτυγχάνοντας θετική απήχηση στα διεθνή ακροατήρια.
Χρυσάφω Σίννη
Ξενόγλωσση Βιβλιογραφία:
Akhmetkarimov, G.B. & Aminova, R.R. (2021). Sport as a tool of soft power in modern international relations, Journal of Human Sport and Exercise, 16(2proc), pp.421-426.
Calatayud Soriano, D. (2019). La Diplomacia Deportiva como actor de la España Global. La necesidad de un modelo para España. Ministerio de Asuntos Exteriores, Unión Europea y Cooperación, pp.1-152
Institut des Relations Internationales et Strategiques (2021). SPORT DIPLOMACY: – A LITERATURE REVIEW OF SCHOLARLY AND POLICY SOURCES, France. Retrieved from https://policycommons.net/artifacts/1934987/sport-diplomacy/2686757/ on 29 Nov 2023.
ÖZSARI, A., FİŞEKÇİOĞLU, İ. B., ÇETİN, M. Ç., TEMEL, A. S. (2018). Sport Diplomacy as Public Diplomacy Element. International Journal of Sport Culture and Science, 6(3), pp. 339-349.
Murray, S., Sharp, P., Wiseman, G. and Crieckemans, D. (2011) ‘The present and future of diplomatic studies and diplomacy’, International Studies Review, 13 (4):709–28
ÖZSARI, A., FİŞEKÇİOĞLU, İ. B., ÇETİN, M. Ç., TEMEL, A. S. (2018). Sport Diplomacy as Public Diplomacy Element. International Journal of Sport Culture and Science, 6(3), pp. 339-349.
Peña, E. F. (2019). Deporte para la diplomacia pública: hacia una visión compleja. ARI: Real Instituto el Cano, 60, pp. 1-152
San-Eugenio, J., Ginesta,X. & Xifra, J. (2017). Peace, sports diplomacy and corporate social responsibility: a case study of Football Club Barcelona Peace Tour 2013, Soccer & Society, 18(7), pp. 836-848.
Διαδικτυακές πηγές:
- https://www.comtecint.com/stories/fc–barcelona/
- https://www.unhcr.org/news/news–releases/fc–barcelona–and–unhcr–kick–partnership–new–football–jersey–support–refugee
Πηγή φωτογραφίας: